قالب‌گیری ایمپلنت دندان چگونه انجام می‌شود؟

ایمپلنت یکی از بهترین روش‌های جایگزینی دندان از دست رفته است. از زمانی که تصمیم می‌گیرید با کاشت ایمپلنت، دندان از دست رفته‌ی خود را جایگزین کنید تا روزی که دندان مصنوعی شبیه دندان خودتان بر روی آن قرار می‌گیرد، زمانی دراز طول می‌کشد.

در این حین فرایندهای مختلفی نیز بر روی فرد متقاضی انجام می‌شود. در نهایت، دندان از دست رفته با روشی مطمئن و کاربردی جایگزین می‌شود. برای بیشتر افراد کاشت ایمپلنت امکان‌پذیر است و منع کاشت ایمپلنت شامل عده‌ای کمی می‌شود. هر چند فرایندهایی انجام می‌شود تا ایمپلنت را برای شما امکان پذیر کند.

مثلاً یکی از شرایط مناسب بودن برای کاشت ایمپلنت این است که استخوان فک کافی داشته باشید. اگر چنین نباشد، ممکن است دارای شرایط پیوند استخوان فک قبل از کاشت ایمپلنت دندان باشید و برای جراحی ایمپلنت مناسب شوید.

در این مقاله به طور مختصر با ایمپلنت و فرایندهای آن آشنا می‌شوید و سپس درباره‌ی روش‌های قالبگیری ایمپلنت اطلاعاتی کسب خواهید کرد. اگر متقاضی ایمپلنت هستید و یا جراحی کاشت ایمپلنت را به تازگی انجام داده‌اید، این مقاله را به دقت بخوانید.

روش‌های مختلف قالب‌گیری ایمپلنت

قالب‌گیری ایمپلنت از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تعیین کننده‌ی شکل نهایی دندان  بازگردانی شده است. در صورتی که قالب‌گیری دقیق و صحیح انجام گیرد، کراون مناسب ساخته خواهد شد و بیمار از نتیجه‌ی گرفته شده راضی خواهد بود.

انتخاب روش مناسب قالب‌گیری بستگی به عوامل مختلفی دارد که یکی از آن‌ها نوع ایمپلنت کاشته شده برای بیمار است. برای قالب‌گیری دو روش وجود دارد که عبارت‌اند از؛

قالب‌گیری تری باز یا مستقیم (open tray impression)

این روش از دقت بالاتری برخوردار است و معمولاً ترجیح متخصصان و دندان‌پزشکان استفاده از این روش است، مگر به کارگیری آن امکان‌پذیر نباشد. وقتی شانه‌ی ایمپلنت عمیق کار گذاشته شده است (۳ میلی متر یا بیشتر) از این روش استفاده می‌شود.

گاهی نیز بافت نرم اجازه‌ی نشستن تری بسته را به طور دقیق نمی‌دهد. در این صورت هم از قالبگیری تری باز استفاده می‌شود. روش قالبگیری تری باز اجازه‌ی دسترسی مستقیم به فیکسچرهای ایمپلنت را به دندان‌پزشک می‌دهد.

این روش قالبگیری در مواقعی که ایمپلنت‌های کاشته شده موازی نیستند استفاده‌ی زیادی دارد زیرا به به راحتی می‌شود از ایمپرشن کوپینگ‌ها قالب گرفت. اتصال کوپینگ‌ها به بالاتر بردن دقت قالب گیری کمک می‌کند.

ابتدا اباتمنت یا پایه از ایمپلنت برداشته می‌شود و ایمپلنت و بافت اطراف آن به خوبی بررسی می‌شود. سپس از یک فیکسچر استفاده می‌شود. این فیکسچر برای قالب‌گیری تری باز ضروری است، در این هنگام از قرارگیری فیکسچر تصویربرداری می‌شود تا از کل درست قرارگیری آن اطمینان حاصل شود.

درون و اطراف قالب ماده‌ی خاصی تزریق می‌شود تا شکل بافت نرم را به طور کامل به خود بگیرد. مواد اضافی از اطراف قالب پاک می‌شوند. بعد از این که ماده‌ی قالب‌گیری شکل خود را می‌گیرد، پیچ‌های قالب باز می‌شوند و شکل گرفته شده‌ی دهان از آن خارج می‌شود.

قالب قرار داده شده برای قالبگیری ایمپلنت می‌تواند از پیش آماده شده و یا ساخته شده و مخصوص خود بیمار باشد. بدون شک قالب‌های ساخته شده و مخصوص خود بیمار نتیجه‌ی بهتری به دست می‌دهند. مجدداً انالوگ‌های ایمپلنت به کوپینگ‌ها متصل می‌شوند و قالب نیز با رنگ انتخاب شده‌ی دندان جایگزین به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

قالبگیری تری بسته یا غیر مستقیم (closed tray impression)

این روش قالبگیری هنگامی کاربرد دارد که؛

• ایمپلنت‌ها موازی کاشته شده باشند و تعداد آن‌ها کم باشد.
• هنگامی که باز کردن دهان بیمار و قرار دادن قالبگیری مستقیم با دشواری همراه باشد.

همان‌طور که گفته شد قالبگیری مستقیم روش ترجیحی دندان‌پزشکان است و بیشتر انجام می‌شود زیرا دسترسی در آن بیشتر است و بنابراین قالب گرفته شده دقیق‌تر است. برای قالب‌گیری بسته معمولا از قالب‌های از پیش تعیین شده‌ی فلزی و یا پلاستیکی استفاده می‌شود.

در قالبگیری بسته و غیر مستقیم، ترنسفر کوپینگ‌ها در ایمپلنت قرار داده می‌شوند و ماده‌ی قالبگیری تزریق می‌شود و بعد از شکل‌گیری قالب، ترنسفر کوپینگ ها از ایمپلنت باز می‌شوند و قالب خارج می‌شود و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. در این روش احتمال خطا بیشتر است.

روش دیگری هم وجود دارد که اخیرا توسط دندان پزشکی ارائه شده است و آن عبارت است از؛

قالبگیری دیجیتال

با پیشرفت علم دندان پزشکی روش‌ها و فرایندهای دیجیتال در حال پیشرفت و به کارگیری است. برای این کار از اسکن‌های سه بعدی متفاوتی استفاده می‌شود.

خلاصه‌ای درباره‌ی ایمپلنت

افرادی که یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اند می‌توانند از ایمپلنت دندان برای جایگزینی دندان از دست رفته استفاده کنند.

چه کسانی کاندید مناسبی برای ایمپلنت هستند؟

• بیمار نکات بهداشتی را رعایت کند و از بهداشت دهان و دندان مناسبی برخوردار باشند.
• باید دارای استخوان کافی فک باشد زیرا ایمپلنت درون استخوان کاشته می‌شود و استخوان اطراف آن رشد می‌کند و آن را می‌گیرد و محکم می‌کند.
• نباید بیماری زمینه‌ای مشکل ساز و یا بیماری‌های مزمن و خودایمنی داشته باشد، در این صورت هیلینگ ایمپلنت دچار مشکل می‌شود.
• در صورتی که فرد مشکلات لثه‌ای داشته باشد، مثلا التهاب یا عفونت لثه داشته باشد، ایمپلنت او دچار مشکل می‌شود.

درصورتی‌که موارد ذکر شده در مورد شما صدق نمی‌کند با مشورت دندانپزشک متخصص می‌توانید کاندید مناسب ایمپلنت دندان باشید.

فرایند کاشت ایمپلنت

وقتی بررسی‌ها و معاینات لازم برای شما انجام شد و برنامه‌ی درمانی برای شما در نظر گرفته شد، یکی از روش‌های کاشت ایمپلنت دندان صورت می‌گیرد. برای این کار ابتدا برشی کوچک در لثه ایجاد می‌شود و ریشه‌ی پیچ ماننده تیتانیومی ایمپلنت درون استخوان قرار می‌گیرد.

مجدداً لثه بر روی آن بخیه زده می شود و فرد وارد دوره‌ی هیلینگ ایمپلنت می‌شود. در هیلینگ که می‌تواند از یک ماه تا چند ماه طول بکشد، استخوان اطراف ایمپلنت رشد می‌کند و آن را در جای خود محکم نگه می‌دارد.

در این دوره فرد باید توصیه‌های بهداشتی خاصی را رعایت کند تا هیلینگ به خوبی و با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد. موارد مهمی در سریع‌تر و کوتاه‌تر شدن دوره هیلینگ تاثیرگذار هستند که پیشنهاد می‌کنیم در مقاله مرتبط در وب‌سایت دکتر محمد نیک‌زاد این راه‌‌کارها را بخوانید. عوامل مؤثر بر زود جوش خوردن ایمپلنت در کم‌ترین زمان

البته که به ندرت ممکن است ایمپلنت شکست بخورد و این اتفاق با علائمی همراه است که بعد از انجام جراحی کاشت ایمپلنت با عنوان علائم خطر به فرد توضیح داده می‌شوند و آموزش‌های لازم به افراد گفته می‌شود.

درصورتی‌که فرایند کاشت ایمپلنت دندان را انجام داده‌اید یا قصد دارید انجام دهید بهتر است با مواردی که بعد از کاشت ممکن است برایتان رخ دهد آشنا شوید از مهم‌ترین عوامل می‌توان به درد، ورم، التهاب صورت و لثه‌ها اشاره کرد. در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم مقاله دلیل ورم صورت بعد از ایمپلنت را مطالعه کنید.

بعد از هیلینگ ایمپلنت

بعد از این که هیلینگ به طور کامل اتفاق افتاد، نوبت به مرحله‌ی نهایی بازگردانی دندان از دست رفته می‌رسد. این مرحله قالبگیری است. قالبگیری ایمپلنت انواع متفاوتی دارد و به روش‌های مختلفی انجام می‌شود.

انتخاب روش مناسب قالبگیری بستگی به ترجیح دندان‌پزشک، شرایط بیمار و نوع ایمپلنت کاشته شده دارد. انتخاب کراون مناسب با رنگ متناسب و تست گاز گرفتن مناسب نیر در این مرحله انجام می‌شود.

ارزیابی

در این مرحله هیلینگ ایمپلنت دندان بررسی می‌شود. متخصص ایمپلنت دندان از بیمار خواهد پرسید؛ که این دوره برای اون چطور گذشته است. اذیت شده است و یا مشکلی داشته است؟ اگر هیچ مشکلی وجود نداشته و بیمار علامتی ندارد، قالب‌گیری ایمپلنت انجام می‌شود.

قالبگیری باید به شکلی انجام شود که بیمار هیچ دردی احساس نکند. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله‌ی آیا ایمپلنت دندان درد دارد؟ را در وب سایت دکتر محمد نیک‌زاد مطالعه فرمایید.

معاینه‌ی بالینی

در معاینه‌ی بالینی، ثبات ایمپلنت دندان بررسی می‌شود. ثبات ایمپلنت با مشاهده و معاینه‌ی فیزیکی بررسی می‌شود. بافت‌های اطراف ایمپلنت نیز باید سالم باشند و به هیچ عفونت و یا التهابی درگیر نشده باشند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ایمپلنت دندانی استحکام آن در جایگیری است. گاهی ممکن است به دلایل متعددی پیچ ایمپلنت در جای خود محکم نباشد. دلایل بسیاری برای شل شدن پیچ ایمپلنت وجود دارد چگونه می‌توان علائم شل شدن پیچ ایمپلنت را تشخیص داد و آن را درمان کرد؟

قالبگیری

قالبگیری با یکی از روش های باز و یا بسته (اوپن تری و یا کلوزد تری) انجام می‌شود که پیش‌تر به معرفی آن‌ها می‌پردازیم. انتخاب رنگ نیز در اینجا انجام می‌شود.

موادی که برای قالبگیری در روش ایمپلنت استفاده می‌شوند باید از قوام خوبی برخوردار باشند و همچنین وقتی بیمار آن را گاز می‌گیرد، حالت سه بعدی خود را حفظ کنند.

مراقبت‌های بعد از اتصال دندان بر روی ایمپلنت

اگر می‌خواهید مشکلی برای ایمپلنت و کراون متصل شده بر روی آن پیش نیاید باید نکات زیر را رعایت کنید؛

دهان خود را پاکیزه نگه دارید

رعایت بهداشت دهان و دندان برای سلامت دندان‌ها و همچنین سالم نگه داشتن ایمپلنت و کراون روی آن بسیار موثر است. رعایت این بهداشت با دوبار مسواک زدن در روز و نخ دندان کشیدن امکان پذیر است.

توجه داشته باشید که هر شش ماه یک بار برای شست و شوی حرفه‌ای توسط دندان پزشک باید مراجعه کنید. انجام این کار برای حفظ طول عمر ایمپلنت نیاز است. رعایت این نکته ساده‌ترین و در کمال تعجب اولین مسئله‌ی مهم در طول عمر ایمپلنت دندان است.

همچنین حفظ بهداشت دندان سبب حفظ سلامت لثه‌ها و به تبع آن جلوگیری از عفونت پری ایمپلنتیتیس یا عفونت اطراف ایمپلنت است.

رژیم غذایی مناسب و نوشیدن زیاد آب

هنگامی که یک دندان مصنوعی در دهان خود دارید باید بسیاری از توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنید.

• نباید بر اجسام سخت و محکم گاز بزنید و آن‌ها را بجوید زیرا ممکن است کراون را تحت فشار و شکستگی قرار دهد.
• باید از خوردن مواد غذایی چسبنده بپرهیزید.
• از نوشیدن الکل خودداری کنید و یا مصرف آن را به حداقل برسانید. مصرف الکل می‌تواند بر روی چسب کراون اثر بگذارد و با خالی شدن زیر کراون محیطی برای رشد میکروب‌ها فراهم کند.

ترک عادات نامناسب

از فشردن فک خود بر روی یکدیگر بیش از اندازه پرهیز کنید. نباید دندان قروچه کنید و اگر این عادت را دارید و یا در شب و هنگام خواب دندان قروچه می‌کنید باید از نایت گارد (محافظ های دندان شبانه) استفاده کنید.

در صورتی که سیگار مصرف می‌کنید آن را ترک کنید و و اگر از انجام این کار ناتوان هستید تا جایی که می‌توانید مصرف سیگار خود را کاهش دهید.

به طور منظم به دندان پزشک خود مراجعه کنید

مراجعه به دندان پزشک دو بار در سال ضروری است. با این مراجعات اگر مشکلی در دندان‌های شما باشد و شما متوجه آن نشده باشید، تشخیص داده می‌شود و با درمان پیش از موعد آن از ایجاد شدن بیماری‌های لثه و التهابات لثه و یا عفونت اطراف ایمپلنت جلوگیری می‌شود.

تعویض روکش ایمپلنت

در‌صورتی‌که برای روکش ایمپلنت مشکل خاصی پیش آید، مثلا شکسته، لب پر و یا ترک خورده شود، می‌توان برای تعویض روکش اقدام کرد. روکش‌ها می‌توانند با پیچ و یا چسب به ایمپلنت متصل شوند.

روکش‌هایی که با پیچ به ایمپلنت متصل می‌شوند به راحتی قابل تعویض هستند اما روکش‌هایی که با چسب به ایمپلنت متصل می‌شوند اندکی دشوارتر از محل اتصال خود جدا می‌شوند، مخصوصا اگر در حین فرایند اتصال از چسب بسیار قوی استفاده شده باشد.

هر کدام از این روش‌های اتصال معایب و مزایای خود را دارند و انتخاب بهترین و مناسب‌ترین روش با تشخیص متخصص ایمپلنت دندان برای شما به کار برده خواهد شد. ولی همیشه به مهم‌ترین معیارهایی که برای انتخاب یک دندان‌پزشک خوب باید توجه کنیم را مد نظر خود نگه دارید و به اطرافیانتان هم گوشزد کنید.

سؤالات متداول درباره قالب‌گیری ایمپلنت

در ادامه به برخی از سؤالاتی که ممکن است درباره قالب‌گیری ایمپلنت ذهن شما را درگیر کرده باشد، پاسخ داده‌ایم. با ما همراه باشید.

منبع : researchgate