آیا درمان بیرون‌زدگی دندان با کامپوزیت امکان‌پذیر است؟
تحقیقات نشان داده کاهش اعتمادبه‌نفس در افرادی که نسبت به ظاهر دندان‌ها و لبخند خود رضایت ندارند، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد مشکلات گوناگونی در سلامت روان افراد شده و این اشخاص را با چالش‌های مختلفی در این باره روبه‌رو کند.
اما علل به‌وجودآمدن این بی‌نظمی و یا بیرون‌زدگی در دندان‌ها چیست و چه راهکارهایی برای برطرف‌کردن آن پیش روی افراد قرار دارد؟ می‌توان گفت که تعداد زیادی از افراد در طول زندگی خود به‌گونه‌ای با چالش مواجه می‌شوند و بعضاً ممکن است در صورت عدم رسیدگی به آن با مشکلات متعددی روبه‌رو شوند.
حال یکی از راهکارهایی که پیشنهاد آن توسط دندانپزشک به این دسته از اشخاص محتمل است، استفاده از کامپوزیت دندان به شمار می‌آید اما استفاده از کامپوزیت دندان در تمام موقعیت‌های مرتبط امکان‌پذیر است؟ سؤال دیگر این است که آیا کامپوزیت دندان جایگزین مناسبی برای ارتودنسی به شمار می‌رود؟
در اینجا سعی می‌کنیم با بررسی ریشه‌ای بیرون‌زدگی و بی‌نظمی دندان‌ها، پس از مرور دلایل ظهور این مشکل در افراد، بهترین راهکارهای مقابله با آن را نام‌برده و محاسن و معایب هرکدام از آن‌ها را ذکر کنیم. اگر سؤالی در ذهن خود دارید پیشنهاد می‌کنیم که تا انتها با ما همراه باشید
بیرون‌زدگی و بی‌نظمی دندان‌ها
بیرون‌زدگی و یا بی‌نظمی دندان‌ها در گستره‌های گوناگونی در افراد دیده می‌شود و این گستره می‌تواند از یک دندان تا تمام دندان‌ها را در برگیرد. تعداد زیادی از این موارد صرفاً در مسئله زیبایی چالش‌برانگیز بوده و تأثیر مستقیمی بر روی سلامت فرد ندارد.
اما در بعضی از موارد ممکن است شدت این بیرون‌زدگی یا بی‌نظمی به‌گونه‌ای باشد که سلامت دهان و دندان شخص به طور مستقیم تحت خطر قرار گیرد. برای مثال طبق تحقیقات انجام‌گرفته احتمال آسیب دندان در کودکان بالای ۶ سالی که دندان‌های آن‌ها بیش از ۳ میلی‌متر بیرون‌زدگی دارد، ۳ برابر دیگر کودکان است.
تأثیر این عامل به حدی است که اگر این بیرون‌زدگی از ۵ میلی‌متر بیشتر شود، این احتمال نیز دوبرابر خواهد شد. از دیگر خطراتی که این افراد را تهدید می‌کند می‌توانیم از احتمال گازگرفتگی زبان، آسیب به دندان‌ها و لثه، خلل در صحبت‌کردن و یا مشکل در تنفس نام ببریم.
مواردی همچون تجربه درد و سختی در جویدن و تغییر فرم صورت نیز گاهی اوقات در افرادی که به درمان این مشکل اقدام نمی‌کنند، دیده شده است. اما دقیقاً چه عواملی این قابلیت را دارند تا به بیرون‌زدگی یا بی‌نظمی در دندان یا دندان‌ها منجر شوند و آیا راهکارهای مقابله به انواع مختلف آن یکسان است؟
برای دریافت مشاوره و دریافت سؤال بیشتر، با کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر محمد نیکزاد تماس حاصل فرمایید.
دلایل بیرون‌زدگی و بی‌نظمی دندان‌ها
همان‌طور که اشاره کردیم، وسعت این مشکل بازه گسترده‌ای را شامل شده و می‌تواند از یک دندان تا ردیف کامل را درگیر کند. به‌طورکلی ریشه‌های بروز این مشکل را می‌توان به ۷ عامل تقسیم کرد که در ادامه به‌مرور هرکدام از آن‌ها خواهیم پرداخت.
ژنتیک
ازآنجایی‌که فاکتور ژنتیک در تعیین اندازه و شکل استخوان فک هر شخص تأثیرگذار است، اگر استخوان فک والدین فرد دچار مشکل بیرون‌زدگی باشد، احتمال انتقال این چالش به فرزند بسیار بالا است. به طور معمول اگر عامل بیرون‌زدگی دندان‌ها ژنتیک فرد باشد، این بیرون‌زدگی در چند تن از اعضای خانواده دیده می‌شود.
مکیدن (NNSB)
این مشکل را می‌توان به طور گسترده‌ای در بین کودکان و خردسالان مشاهده کرد. اگر میزان این رفتار در فرد از بازه سالم فراتر باشد، شانس منحرف شدن دندان‌ها از خط طبیعی خودشان، به‌صورت قابل‌ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند.
این رفتار مخرب بیشتر به شکل مکیدن انگشت‌ها و یا مکیدن افراطی پستانک در کودکان دیده می‌شود که در صورت عدم کنترل به‌موقع این رفتار، می‌تواند چالش‌های مختلفی را برای دندان‌های فرد ایجاد کند.
معمولاً کودکان تا بعد از ۴ سالگی خود و به دلیل رشد دندان‌های دائمی‌شان به این رفتار روی می‌آورند و در نتیجه این مکش دندان‌های دائمی کودک به‌مرور از زاویه طبیعی خود منحرف شده و شانس بروز این مشکل به‌شدت افزایش پیدا می‌کند.
کمی بیشتر درباره دلایل کجی دندان بدانیم
رانش زبان (Tongue thrusting)
اگر محل استراحت زبان بیش اندازه جلو باشد و به ردیف جلویی دندان‌ها از پشت فشار وارد کند، دندان‌های فرد به‌مرور از خط طبیعی خودشان خارج خواهند شد. عواملی همچون استرس می‌تواند شانس بروز این مشکل را با سیر صعودی روبه‌رو کند.
افتادن دندان یا دندان اضافه
تعداد دندان‌های هر فرد به طور مستقیم در موقعیت دندان‌ها تأثیرگذار است. وجود جای خالی دندان در دهان شما می‌تواند دندان‌های اطراف خود را منحرف کند و باعث بروز بی‌نظمی در آن‌ها شود. همچنین رشد دندان اضافه روی لثه بیشتر از تعداد عادی نسبت به‌اندازه فک شخص نیز باعث ایجاد بی‌نظمی و بیرون‌زدگی دندان‌ها خواهد شد.
تومور یا کیست
با این که این عامل کمتر از موارد دیگر دیده می‌شود اما در صورت وجود داشتن تومور و یا کیست در دهان یا فک، موقعیت دندان‌ها و شکل فک شخص از حالت طبیعی خارج خواهد شد. در صورت رشد در فک بالا ردیف بالایی دندان فرد به سمت جلو منحرف خواهد شد و اصطلاحاً شخص دچار بیرون‌زدگی دندان‌ها می‌شود.
ضربه و فشار
واردشدن ضربه و یا فشار بر روی دهان و دندان‌ها می‌تواند به‌مرورزمان موقعیت دندان‌های شما را منحرف کرده و از خط طبیعی خودشان خارج کند و به کج شدن تدریجی آن‌ها منتهی شود.
عوارض احتمالی بیرون‌زدگی دندان‌ها
این مشکل می‌تواند در زیبایی هر فرد تأثیر زیادی داشته باشد و با کاهش اعتمادبه‌نفس، سلامت روحی او را به‌مرور با مشکل مواجه کند اما در اینجا از چند عارضه دیگر که در بیرون‌زدگی دندان‌ها احتمال بروز آن‌ها بسیار بالاست، نام خواهیم برد:
- اختلال در تکلم
- مشکل تنفسی
- اختلال در جویدن
- آسیب به دیگر دندان‌ها و لثه
- تجربه درد هنگام گاز زدن و یا جویدن
- تغییر فرم صورت
لمینت دندان خرگوشی چطور انجام می‌شود؟
درمان بیرون‌زدگی دندان
امروزه راهکارهای مختلفی پیش روی افرادی که دچار بیرون‌زدگی و بی‌نظمی دندان هستند قرار دارد که هر شخص می‌تواند باتوجه‌به موقعیت خود از آن‌ها استفاده کند. هر فرد برای انتخاب مناسب‌ترین درمان باید عواملی همچون سن و وسعت این مشکل را در نظر داشته باشد تا در بلندمدت بهترین نتیجه حاصل شود.
می‌توان از رایج‌ترین روش‌های درمانی که شما می‌توانید از آن استفاده کنید به ارتودنسی و استفاده از کامپوزیت و لمینت اشاره کرد. عوامل اصلی که در چگونگی روند درمان هر شخص بیشترین تأثیر را دارد، تعداد و موقعیت دندان‌های منحرف شده و ریشه بروز آن در شخص است.
اما لازم است بدانید برای برطرف کردن کجی و بی‌نظمی دندان‌ها بهترین نتیجه را چه زمانی ارتودنسی و کی لمینت سرامیکی یا کامپوزیت ونیر دندان خواهید گرفت.
اگر شما با چالش بیرون‌زدگی و بی‌نظمی دندان مواجه هستید، راهکارهای درمانی ذیل در اختیار شما قرار دارد.
ارتودنسی
ارتودنسی یکی از این راه‌های درمانی بیرون‌زدگی دندان‌هاست که چه در موارد خفیف و چه در موارد نسبتاً حاد قابلیت استفاده دارد و گستردگی انواع مختلف آن باعث شده بیشترین رواج را در بین افراد داشته باشد. البته در بعضی از موارد پیشرفته که سلامت فرد با خطر مواجه است احتمالاً پزشک شما راهکارهای درمانی دیگری را قبل از ارتودنسی مدنظر داشته باشد.
بیشتر افراد در سنین پایین از ارتودنسی استفاده می‌کنند اما این گزینه در اختیار بزرگسالان نیز قرار دارد. علت این مسئله را می‌توان انعطاف‌پذیری بیشتر لثه در خردسالی ذکر کرد که باعث افزایش شانس موفقیت کامل ارتودنسی می‌شود.
در این درمان با استفاده از سیم‌های فلزی و نصب آن‌ها به دندان، موقعیت دندان‌ها به‌مرور تغییر کرده و به خط طبیعی خود بازمی‌گردند. امروزه ارتودنسی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که می‌توانیم از بین آن‌ها به موارد زیر اشاره کنیم:
- ارتودنسی با سیم فلزی
- ارتودنسی با سیم سرامیکی
- ارتودنسی با سیم نامرئی
در بعضی از موارد که تعداد دندان‌های شخص بیشتر از ظرفیت دهان اوست، دندانپزشک قبل از انجام ارتودنسی، کشیدن دندان را پیشنهاد داده تا فضای کافی برای دیگر دندان‌ها فراهم شود و فشار بیش از اندازه‌ای به هیچ‌کدام از دندان‌ها وارد نشود.
انبساط کام
این روند درمانی اغلب برای افرادی که سایز فک بالای آن‌ها برای دندان‌های دائمی‌شان کافی نیست، استفاده می‌شود. هدف از وسیع کننده کام ایجاد فضای کافی برای رشد دندان‌های دائمی در خط طبیعی خودشان است.
جراحی فک
این روش درمانی صرفاً در موارد بسیار حاد استفاده شده و برای موارد خفیف موردنیاز نمی‌باشد. در این جراحی نسبت استخوان فک بالا و پایین نسبت به یکدیگر تنظیم شده تا هر نوع بیرون‌زدگی در فرد از بین برود.
کامپوزیت
در جواب این سؤال که آیا امکان درمان بیرون‌زدگی با کامپوزیت وجود دارد یا خیر؟ باید گفت در مواردی که شدت بیرون‌زدگی و کج بودن دندان‌ها زیاد نباشد، شما می‌توانید از کامپوزیت برای برطرف‌کردن این مشکل استفاده کنید. البته به طور معمول این روش همراه با ارتودنسی موقت انجام شده تا بهترین نتیجه برای فرد حاصل شود.
در مواردی که میزان بیرون‌زدگی زیاد باشد، احتمالاً دندانپزشک ارتودنسی را گزینه بهتری برای شما خواهد دانست و استفاده از کامپوزیت و لمینت را به شما پیشنهاد نمی‌کند. زیرا فارغ از کیفیت موادی که برای کامپوزیت یا لمینت مورداستفاده قرار می‌گیرند، در صورت زیاد بودن کجی و بیرون‌زدگی دندان‌ها، کامپوزیت و لمینت دندان برای شما گزینه مناسبی نخواهند بود. در نتیجه کامپوزیت دندان را نمی‌توان جایگزین ارتودنسی در نظر گرفت.
در انواع جزئی بیرون‌زدگی و کجی دندان، دندانپزشک بعد از استفاده از بی‌حس‌کننده موضعی مقداری از سطح دندان را تراشیده تا کامپوزیت روی آن قرار گیرد و بعد از فرم دادن، دندان به خط طبیعی خود بازگردد. همچنین لمینت سرامیکی دندان نیز در این شرایط قابل‌استفاده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر از چگونگی روند انجام کامپوزیت دندان پیشنهاد می‌کنیم به مقاله مربوطه مراجعه کنید.
زندگی با بیرون‌زدگی دندان
در اینجا قصد داریم چند راهکار به افرادی که بیرون‌زدگی دندان‌هایشان چالشی برای سلامتی آن‌ها ایجاد نکرده و تصمیم به برطرف‌کردن آن ندارند، پیشنهاد دهیم تا در بلندمدت سلامت دهان و دندان آن‌ها با خطر روبه‌رو نشود و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
- رعایت کامل بهداشت دهان و دندان (استفاده منظم از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه)
- معاینه منظم توسط دندانپزشک برای بررسی دقیق سلامت دهان و دندان
- استفاده از محافظ دندان شبانه در حین استراحت و یا در بازه زمانی تجربه استرس زیاد
- استفاده از محافظ دهان در حین انجام فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی
در نهایت باید اشاره کرد که دندان‌ها نیز همچون انسان‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی وجود دارند و در نوع خود منحصربه‌فرد هستند. درمان بیرون‌زدگی دندان‌ها تنها در شرایطی که سلامتی شما تحت خطر دارد و یا زمانی که ظاهر آن باعث ایجاد نارضایتی در شما شده است، الزامی است.
سعی کنید قبل از تصمیم‌گیری بعد از بررسی تمام گزینه‌های موجود، با دندانپزشک خود مشورت کرده و نظر تخصصی او را جویا شوید تا در بهترین نتیجه ممکن برای شما حاصل شود. از این که تا انتها با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم و برای شما سلامتی و روزهایی پر از لبخند را آرزومندیم.
برای دریافت مشاوره و دریافت سؤال بیشتر، با کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر محمد نیکزاد تماس حاصل فرمایید.
منبع: healthline
