دندان شکسته چگونه ترمیم می‌شود [۶ روش درمانی و زیبایی]

توسط دکتر محمد نیک‌ زاد در ۲۳ خرداد, ۱۴۰۱

دندان شکسته را می‌توان درمان کرد و آن را حفظ کرد. باوجوداینکه شکستگی دندان می‌تواند یکی از موقعیت‌های خطرناک و از طرفی ناراحت‌کننده برای فرد باشد، اما مشکل دندان شکسته بدون راه حل نیست و می‌توان برای ترمیم و درمان شکستگی دندان اقدام کرد.

دندان‌ها یکی از محکم‌ترین اندام‌های بدن هستند که در موقعیت‌های مختلف از خود ثبات و قدرت نشان می‌دهند. گاهی مواردی پیش می‌آید که حتی این دندان‌های قوی و گاهی دندان‌هایی که بر هر دلیلی آسیب دیده‌اند و ضعیف شده‌اند، می‌شکنند.

شاید این به ذهن شما برسد که دندان شکسته دیگر در آخر راه است و هیچ کاری نمی‌توان برای آن انجام داد. اما در حقیقت این‌طور نیست. برای ترمیم دندان شکسته چه راه حل‌هایی وجود دارد؟ چه زمانی درمان شکستگی دندان ضروری است؟ دندان شکسته را چگونه می‌توان تشخیص داد و درمان‌های این مشکل کدام‌اند؟

اگر این سؤالات در ذهن شما پرسه می‌زنند، با ما همراه باشید. تا انتهای این مطلب به پاسخ سؤالات خود خواهید رسید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید

نشانه دندان شکسته چیست؟

حال به چه دندانی دندان شکسته می‌گوییم. زمانی که یک شکستگی جزئی و یا کامل در صفحات فشاری دندان ایجاد شود، می‌گوییم که دندان شکسته شده است. این شکست به این دلیل ایجاد می‌شود که شخص برای مدت طولانی فشار دائمی را در یک جهت به یکی از این صفحات وارد می‌کند و باعث می‌شود که باندها و پیوند‌های شیمیایی بین ذرات دندان طبیعی از هم گسسته شود و آنها از یک دیگر دور شوند.

هنگامی که بخشی از دندان می‌شکند و یا از بخش سمت دیگر جدا می‌شود، می‌توان گفت که دندان نسبت به لمس، سردی و گرمی و فشار حساس می‌شود و شما دچار دندان درد خواهید شد. از طرفی میزان موفقیت درمان دندان شکسته بستگی به میزان شکستگی و محل شکستگی دندان دارد. اگر شکستگی دندان از ریشه اتفاق افتاده باشد و بخش زیادی از دندان در معرض خطر قرار بگیرد همچنین ریشه دندان در خطر باشد، مسئله فرق می‌کند و احتمال آسیب به همه‌ی بخش‌های دندان وجود دارد.

گاهی شکستگی عمیق دندان به شکلی است که بازسازی دندان (بیلدآپ) و ترمیم شکستگی حتی با عصب‌کشی و نصب روکش دندان هم امکان پذیر نیست و این زمانی است که آسیب جدی بوده است و دندان از دست رفته است؛ بنابراین باید به محض دیدن شکستگی یا شروع آن، به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا برای درمان آن اقدامات لازم صورت بگیرد.

درباره درمان دندان پوسیده جلو بیشتر بدانید.

ترمیم دندان شکسته با ۶ روش

روش‌های مختلفی برای ترمیم دندان شکسته وجود دارد. هر کدام از این درمان‌ها متناسب با شرایط فرد و میزان شکستگی دندان انتخاب می‌شوند. البته که ترجیح خود شخص از موارد مهم است.

برای این که بدانیم کدام روش برای ما مناسب‌تر است، باید روش‌ها را بهتر بشناسیم و از طرفی با دندان‌پزشک به خوبی مشورت کنیم. در ادامه روش‌های ترمیم شکستگی دندان را مرور می‌کنیم.

برای دریافت مشاوره و دریافت سؤال بیشتر، با کلینیک تخصصی دندان‌پزشکی دکتر محمد نیک‌زاد تماس حاصل فرمایید.

۰۲۱۲۲۰۸۱۹۰۲

۱. پر کردن دندان شکسته

از روش‌های ماندگار و ایمنی که برای رفع شکستگی و ترمیم دندان شکسته استفاده می‌شود، پر کردن دندان شکسته است. در این روش با پر کردن بخش شکسته‌شده‌ی دندان می‌توان دندان را برای مدت طولانی‌تری سالم نگه داشت تا بتواند برای شما کاربرد داشته باشد. برای این کار معمولاً بخش از دندان که شکسته شده است را آماده می‌کنند و آن را منظم و مرتب می‌تراشند. سپس بخش خالی دندان با مواد خاصی پر می‌شود. این روش برای شکسته شدن دیواره دندان کاربرد دارد به شرطی که ریشه دندان آسیب ندیده باشد.

پرکردن دندان شکسته هم بی‌خطر است و هم از نظر اقتصادی کاربردی است. البته اگر پر شدگی وسیع باشد، ممکن است که به روکش نیاز پیدا کنید. زیرا دندان دیواره‌اش نازک می‌شود و حمایت کافی ندارد.

**توجه داشته باشید که اگر شکستگی دندان وسیع باشد، نمی‌توان آن را فقط با پر کردن درمان کرد. زیرا ممکن است که ریشه هم آسیب دیده باشد. در این صورت عصب‌کشی و روکش نیاز می‌شوند.

با انواع روکش دندان و کاربرد هر کدام آشنا شوید. کدام نوع روکش برای دندان شکسته مناسب است؟

۲. روکش دندان شکسته (dental crown)

روکش‌ها پوششی هستند که تمامی سطوح دندان را می‌پوشانند و با قرار گرفتن دور تا دور دندان، آن را از هر اتفاقی محافظت می‌کنند. روکش‌ دندان شکسته روشی فوق‌العاده کاربردی است و می‌توان با کمک ترمیم شکستگی با روکش، دندان را برای مدت زیادی فعال و کاربردی نگه داشت. کسانی که از روکش دندان استفاده می‌کنند، معمولاً یا پوسیدگی‌ها یا شکستگی‌های عمیق داشته‌اند و معمولاً دندان آنها نیاز به عصب‌کشی داشته است.

در این موارد دیواره دندان نازک می‌شود و این نازک شدن دندان را در موضع ضعف قرار می‌دهد؛ بنابراین دندان را با یک روکش تقویت می‌کنیم و دندان شما برای سال‌های سال قوی و پابرجا برای شما عملکرد خواهد داشت. ولی درصورت عدم مراقبت از دندان روکش شده احتمال پوسیدگی دندان زیر روکش افزایش پیدا کرده و ممکن است دندان شکسته زیر روکش به طور کامل از دست برود.

۳. چسباندن دندان شکسته (باندینگ)

یکی از تکنیک‌هایی که برای ترمیم شکستگی دندان به کار برده می‌شود و معمولاً از روش‌های کمتر تهاجمی است، باندینگ دندان یا چسباندن است. توجه داشته باشید که این روش بیشتر برای دندان‌های جلویی که در معرض دید هستند استفاده می‌شود و کاربرد آن برای ترمیم دندان شکسته عقب و دندان‌هایی که نیاز به عصب‌کشی و یا فرایندهای درمانی جدی‌تر دارند، کم است.

در این روش، بازسازی دندان شکسته، بخشی از دندان که شکسته است و نیاز به اصلاح دارد را با یک ماده از جنس کامپوزیت رزین، کامل می‌کنند. با چسب رزین کامپوزیت به دندان شکسته چسبانیده می‌شود و با نور اتصال آن محکم می‌شود. ترمیم دندان شکسته با کامپوزیت از روش‌های زیبا و کم تهاجم است اما برای شکستگی‌های کوچک دندانی مناسب است.

۴. ترمیم دندان شکسته با ونیر (dental veneers)

ونیرها پوشش‌های دیگری هستند که بر روی سطح بیرونی دندان‌ها متصل می‌شوند. معمولاً ونیرها برای ترمیم دندان‌های لب‌پریده جلویی و یا شکستگی‌های کوچک دندان‌هایی که در معرض دید هستند کاربرد دارند.

اما در استفاده از ونیرها چند نکته اهمیت دارد که یکی از آنها این است که دندانی که ونیر بر روی آن قرار می‌دهیم، باید شکستگی کم و جزئی یا لب پریدگی داشته باشد. در غیر این صورت نمی‌توان از ونیرها برای اصلاح آن استفاده کرد.

ونیرها معمولاً جنبه‌ی زیبایی دارند و برای درمان کاربرد چندانی ندارند. همچنین ونیرها انواع مختلفی دارند که انتخاب بهترین ونیر بستگی به شرایط بیمار یا مراجعه کننده دارد. مثلاً اگر تمکن مالی فرد خوب باشد، استفاده از لمینت سرامیکی بهترین انتخاب است.

اما اگر نتوانید از لمینت سرامیکی استفاده کنید که هم طبیعی‌تر و هم بادوام‌تر است، می‌توان از کامپوزیت ونیرها کمک گرفت. کامپوزیت ونیر هم انتخاب خوبی است اما طول عمر کامپوزیت از لمینت کوتاه‌تر است.

درمان شکستگی دندان جلو با کامپوزیت یا لمینت

کامپوزیت ونیر بهتر است یا لمینت سرامیکی؟

۵. ترمیم دندان شکسته عقب با عصب کشی و استفاده از روکش

روش دیگر عصب‌کشی دندان است. این روش از اصلی‌ترین روش‌های درمانی در شکستگی‌های جدی دندان و یا شکستگی‌هایی است که فرد به آنها توجه نشان نداده و اکنون با مشکلات جدی‌تری مواجه شده است. مخصوصا شکستگی دندان‌های عقبی که قابل مشاهده نیستند.

برای استفاده از این روش، دندان شما باید تحت معاینه و تصویربرداری دقیق قرار بگیرد تا ریشه‌ها و کانال‌های دندانی به طور کامل مشخص شوند. عصب‌کشی روشی است که در آن نیازی نیست دندانی که آسیب جدی دیده است را کشید. بلکه می‌توان آن را حفظ کرد و برای مدت طولانی‌تری نگه داشت.

دندانی که شکستگی بزرگ دارد و شکستگی دندان از ریشه به طوری که هنوز لق نشده باشد و بتوان آن را حفظ کرد با عصب‌کشی و احتمالاً روکش می‌تواند دوام بیشتری داشته باشد. دلایل لق شدن دندان و روش‌‌های درمان را مطالعه کنید.

مراحل عصب کشی دندان شکسته

برای انجام فرایند عصب‌کشی دندان بی‌حسی موضعی به شما داده می‌شود. سپس با ابزار خاصی درون دندان شما سوراخی ایجاد می‌شود که بتوان پالپ دندان را خارج کرد. با این کار اعصاب و بافت نرم بیرون کشیده می‌شوند و کانال‌های دندانی که شکسته خالی می‌شوند.

سپس درون این کانال‌ها با موادی خاص پر می‌شود و اگر لازم باشد، مثلاً دیواره‌ی دندان نازک شده باشد، می‌توان از روکش بر روی دندان استفاده کرد تا دندان طول عمر بیشتری داشته باشد.

عصب‌کشی فرایندی است که درد زیادی ندارد و با انجام بی‌حسی بر روی آن، تقریباً از انجام فرایند هیچ چیزی متوجه نخواهید شد.

برای آرام شدن درد دندان بعد از عصب کشی چه کنیم؟

۶. کشیدن دندان شکسته و کاشت ایمپلنت دندان (‌dental implants)

یکی دیگر از روش‌هایی که می‌توان برای درمان دندان شکسته از آن کمک گرفت، ایمپلنت دندانی است. اما چه زمانی از این روش استفاده می‌کنیم؟ توجه کنید زمانی که دندان از ریشه شکسته باشد و بافت لثه نیز آسیب دیده باشد و نتوان آن را حفظ و درمان کرد، دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان خواهد شد. در این مواقع معمولاً از روش ایمپلنت دندان استفاده می‌کنیم.

کاشت ایمپلنت دندان یکی از روش‌های فوق‌العاده‌ برای پرکردن جای خالی دندان است. در این روش یک پیچ ریشه مانند درون استخوان فک شما قرار داده می‌شود و دندان از دست رفته به شکلی مصنوعی بر روی آن قرار می‌گیرد و می‌تواند مانند دندان طبیعی برای شما عملکرد داشته باشد. این یکی از بهترین روش‌هاست زیرا عوارض از دست رفتن دندان را برای شما کاهش می‌دهد.

با صفر تا صد مراحل کاشت ایمپلنت دندان آشنا شوید.

تشخیص دندان شکسته چگونه انجام می‌شود؟

دندان شکسته معمولاً از طریق مشاهده تشخیص داده می‌شود. زمانی که یک ترک درون صفحه‌ی دندانی دیده شود، می‌توان شکستگی را تشخیص داد. گاهی شکستگی‌ها در زیر یک روش درمانی یا زیبایی قرار دارند و لازم می‌شود آنها را برداریم تا بتوان به خوبی میزان شکستگی و محل دقیق آن را تشخیص داد.

بنابراین یکی از مهم‌ترین راه‌های تشخیص شکستگی دندان، مشاهده است. همچنین دندان شکسته می‌تواند علائمی داشته باشد که آلارم باشند. مثلاً دندان نسبت به گرمی و سردی حساس می‌شود و با هر بار خوردن یک ماده‌ی گرم و سرد، تیر می‌کشد.

حتی در مواقعی که گرمی و سردی از دندان دور می‌شود هم حساسیت دندان باقی می‌ماند. یا ممکن است که کسی که دندانش شکسته است، شروع به تغییر رنگ کند. در این موارد هم نگرانی فرد زیاد می‌شود و باید بلافاصله به دندان‌پزشک مراجعه کند.

علامت‌های زیادی می‌توانند نشان‌دهنده‌ی دندان شکسته باشند که توجه به آنها می‌تواند در نجات دندان مؤثر باشد و دندان را از خطر جایگزینی با روش‌های جایگزین کننده‌ی دندان رها کند.

برای درمان دندان شکسته ایمپلنت بهتر است یا روکش دندان

مراقبت‌های اولیه از دندان شکسته کدام‌اند؟

در صورتی که دندان شما شکسته است، ترک برداشته‌ است یا در معرض شکستن قرار دارد، باید بلافاصله به دندان‌پزشک مراجعه کنید؛ بنابراین، اولین مسئله‌ای که برای ما اهمیت دارد، مراجعه به دندان‌پزشک است. اگر این کار را پشت گوش بیندازید، ممکن است که دندان شما عفونت کند و یا از بین برود. همچنین ممکن است که به عصب هم آسیب برسد و درمان آن پیچیده‌تر است.

تا زمانی که می‌خواهید به دندان‌پزشک مراجعه کنید می‌توانید از راه‌های زیر دندان خود را مراقبت کنید و درد احتمالی را آرام کنید؛

اگر دندان شما درد می‌کند، می‌توانید از مسکن‌های بدون نیاز به نسخه استفاده کنید و یا دهان خود را چند بار در روز با آب نمک گرم شست و شو دهید.
در صورتی که بخشی از دندان که شکسته است، تیز و برنده است، بهتر است که آن را با پارافین و یا آدامس بدون شکر، بپوشانید تا از بریدگی زبان و لب‌های خود جلوگیری کنید.
از خوردن مواد غذایی که نیاز به جویدن زیاد دارند بپرهیزید و سعی کنید مواد غذایی نرم بخورید.

انواع شکستگی دندان

شکستگی دندان طبقه‌بندی‌های مختلفی دارد که هر کدام عوامل مختلفی از جمله اتیولوژی، آناتومی، درمان و پاتولوژی را به عنوان مبنا قرار داده‌اند. انواع مختلف شکستگی دندان به شرح زیر است:

شکستگی کاسپ دندان (Fractured Cusp)

منظور از شکستگی کاسپ دندان شکستن سطح جونده دندان است. این نوع شکستگی اگرچه با درد زیادی همراه نیست اما درمان آن به هزینه بالاتری نیاز دارد.

ترک خوردگی دندان (Cracked Tooth)

در ترک خوردگی دندان، ترک روی دندان به سمت ریشه آن راه می‌یابد. اگر برای درمان این مشکل به موقع اقدام شود، می‌توان ساختار دندان را حفظ کرد در غیر این صورت راهی جز کشیدن دندان وجود ندارد. ترک‌های دندانی دو نوع هستند، یک نوع قابل درمان و یک نوع غیرقابل درمان. در ترک خوردگی‌های قابل درمان، استفاده از روکش دندان در ترمیم و جلوگیری از پیشرفت ترک خوردگی مناسب است.

ایمپلنت‌های دندانی به دلیل دوامی که دارند بهترین گزینه برای پرکردن جای خالی یک یا چند دندان هستند.

عمر مفید ایمپلنت دندان چقدر است؟

دندان نصفه شده (Split Tooth)

چنانچه ترک خوردگی دندان درمان نشود، دندان نصف می‌شود. در اغلب موارد راهی برای نجات دندان نصفه شده وجود ندارد. دندان نصفه شده همچنین ممکن است در اثر عادات غذایی بد مثل خوردن مواد غذایی سفت، شکستن آجیل‌ها با دندان، جویدن یخ و جویدن اشیا ایجاد شود. یکی از درمان‌های کمک کننده در دندان نصفه شده، درمان روت کانال و تاج دندان است.

شکستن عمودی ریشه دندان (Vertical Root Fracture)

شکستن عمودی ریشه دندان معمولا علامت خاصی ندارد و در آن شکستگی دندان از ریشه به سطح جونده آن منتشر شود. شکستن عمودی ریشه دندان منجر به التهاب و عفونت لثه و استخوان فک می‌شود. شکستن عمودی ریشه دندان معمولا زمانی شناسایی می‌شود که لثه و استخوان فک عفونی شوند. این نوع شکستگی دندان را می‌توان با عکس رادیوگرافی تشخیص داد. علائم عفونی شدن ریشه دندان را بدانید.

شکستگی کریز لاین

در شکستگی کریز لاین تنها مینای دندان دچار شکستگی می‌شود. این نوع شکستگی از خفیف‌ترین انواع شکستگی دندان به شمار می‌رود. شکستگی‌های کریز لاین با درد و ناراحتی همراه نیستند اما روی زیبایی دندان تاثیر می‌گذارند. اگر شکستگی کریز لاین به موقع درمان نشود، با عواقب جبران‌ناپذیری همراه خواهد بود.

عصب کشی دندان جلو امکان پذیر است؟

طبقه‌بندی Ellis

طبقه‌بندی Ellis یکی از معروف‌ترین طبقه‌بندی‌ها برای انواع شکستگی دندان است. در این طبقه‌بندی، مبنا میزان گستردگی شکستگی دندان بوده و شامل موارد زیر است:

شکستگی جزئی تاج دندان با یا بدون درگیری عاج
شکستگی زیاد تاج دندان بدون درگیری پالپ آن
شکستگی بالای تاج دندان به همراه درگیری پالپ
شکستگی دندان با نکروز پالپ که ممکن است با یا بدون شکستگی ساختمان‌های دندانی همراه باشد
خروج کامل دندان از درون حفره آلوئولی
شکستگی ریشه دندان با یا بدون شکستن تاج
جا به جا شدن دندان بدون شکستگی تاج یا ریشه آن
شکستن و جداشدن کامل تاج دندان

هر کدام از کلاس‌های مختلف طبقه‌بندی Ellis به شکل متفاوتی درمان می‌شوند. دندانپزشک با معاینه دندان شما نوع شکستگی را تشخیص داده و سپس برای درمان آن اقدام می‌کند.

تفاوت درمان ریشه دندان با عصب کشی چیست؟

عوارض دندان شکسته درمان نشده

اگر دندان شکسته شده را درمان نکنید، ممکن است مجبور به کشیدن آن شوید. باکتری‌ها و مواد غذایی در شکاف دندان گیر می‌کنند و به تدریج باعث پوسیدگی آن می‌شوند. این پوسیدگی می‌تواند به عمق و پالپ دندان منتشر شده و آن را به طور کامل از بین ببرد. از عوارض شکستگی دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پوسیدگی دندان و بوی بد دهان
شل شدن دندان
حساس شدن دندان به گرما و سرما
درد در ناحیه فک
درد دندان در هنگام غذاخوردن
اختلال در غذاخوردن
احساس طعم تلخ در دهان
از بین رفتن کامل دندان و کشیدن آن

شکستگی کدام دندان نیاز به درمان دارد؟

تقریبا تمام انواع شکستگی‌های دندان به درمان نیاز دارند. درمان شکستگی دندان‌های قدامی، به دلیل تاثیر آن‌ها در زیبایی فرد بسیار اهمیت دارد. همچنین شکستگی دندان‌های عقبی در صورتی که درمان نشود، می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان و از بین رفتن کامل آن شود. بنابراین تمام شکستگی‌ها و ترک خوردگی‌های دندانی باید درمان شوند.

کدام روش ترمیم شکستگی دندان بهتر است؟

این که کدام روش، روش بهتری است بستگی به شرایط دندان دارد. باید بررسی شود که دندان شما به چه میزانی شکسته و آسیب دیده است.

کدام روش ترمیم شکستگی دندان عمر بیشتری دارد؟

از میان روش‌هایی که معرفی شدند، روشی که مناسب شماست باید انتخاب شود تا بیشترین طول عمر را داشته باشد. ممکن است که یک روش به خودی خود، روش فوق‌العاده‌ای باشد، اما به علت این که برای مورد اشتباهی استفاده شده است، نتیجه دلخواه گرفته نشود.

آیا می‌توان دندان شکسته را ترمیم کرد؟

بله. خوشبختانه برای ترمیم دندان شکسته روش‌های بسیاری وجود دارد که در این مطلب به آنها اشاره کردیم.

دندان شکسته را باید کشید؟

نه لزوماً. کشیدن دندان یک روش تهاجمی است. در مواردی که هیچ راه نجاتی برای دندان وجود نداشته باشد، استفاده می‌شود. اما اگر بتوان دندان را با روش‌های دیگر نجات داد و سالم نگه داشت، چرا آن را بکشیم؟ پس کشیدن دندان در همه‌ی موارد کار درستی نیست و روشی درمانی در موارد خاص و محدود است.