درمان انواع تحلیل لثه + درمان‌ خانگی و طبیعی

اگر شما هم نگران سلامت لثه‌های خود هستید و می‌­خواهید اطلاعات بیشتری راجع به لثه، بیماری آن و راه‌­های درمان آن به دست آورید در جای درستی هستید. در این مقاله نگاهی به دلایل عقب‌نشینی و تحلیل لثه، نشانه‌هایی که باید مراقب‌شان باشید و همچنین درمان­‌های احتمالی برای بازسازی و مرمت بافت لثه می‌­پردازیم. در انتها نیز نکاتی برای بهبود سلامت کلی لثه بیان می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.

لثه‌های سالم چه شکلی دارند؟

در علوم پزشکی برای تشخیص بیماری ابتدا باید حالت‌­های سالم بدن را شناسایی کرد. بگذارید یک سری مشخصات لثه‌های سالم را به طور مختصر شرح دهیم. به‌طورکلی لثه‌های سالم:

• محکم و استوار هستند.
• درست در کنار دندان‌­های شما قرار می‌گیرند (فاصله ندارند)
• در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن به شیوه صحیح، خون­ریزی ندارند.
• تغییر رنگ ناگهانی و شدید در لثه‌ها می­‌تواند نشان‌دهنده‌ی شرایط غیرعادی لثه باشد.

در مورد رنگ لثه باید بگوییم که درست همان‌طور که پوست ما و اطرافیانمان سطوح متفاوتی از ملانین دارد، لثه‌ها هم در میزان ملانین تفاوت دارند. طیف رنگی لثه سالم از صورتی تا قهوه­ای است؛ بنابراین نگران تفاوت رنگ لثه­‌ی خود با اطرافیان نباشید بلکه به تغییر رنگ ناگهانی و شدید دقت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سیاه شدن لثه مقاله‌ی چه عواملی ممکن است باعث سیاه شدن لثه شوند؟ در وب‌سایت دکتر نیک‌زاد مطالعه فرمایید.

عقب‌نشینی لثه چیست؟

عقب‌نشینی لثه اشاره به شرایطی دارد که لثه‌ها از مکان اصلی خود در جلوی دندان عقب‌نشینی می‌­کنند و ریشه دندان در معرض دید قرار می‌­گیرد که به تحلیل لثه نیز معروف است.

نشانه‌های مختلفی برای تشخیص تحلیل لثه وجود دارد که شامل:

• افزایش حساسیت در دندان­‌ها.
• دندان‌­هایی که بلندتر از حالت عادی به نظر می‌­رسند.
• وجود شکاف یا حفره در خط لثه (ناحیه‌ای از دهان که دندان و لثه به هم می­‌رسند)

تحلیل لثه یک مشکل بسیار شایع در بیماری­‌های مربوط به دهان و دندان است. در حقیقت نزدیک به نیمی از افراد بالغ بالای ۳۰ سال این معضل را دارند. اما نباید این موضوع را پست گوش انداخت چرا که می‌­تواند نشان‌دهنده مشکلات اساسی و زمینه‌­ای جدی باشد.

چرا لثه‌ها تحلیل می‌­روند؟

دلایل متفاوتی را برای عقب‌نشینی و تحلیل لثه‌ها می­‌توان در نظر گرفت که در ادامه به تعدادی از آن‌ها می­پردازیم:

بیماری پریودنتال

بیماری پریودنتال به عفونت و التهاب لثه‌ها و بافت­‌های اطراف آن در دهان گفته می‌­شود. باکتری­‌ها شروع به افزایش می­‌کنند و در کنار بافت لثه پلاک‌هایی تشکیل می‌­دهند که باعث التهاب در دهان می­‌شود. عواملی که می­‌تواند باعث بیماری پریودنتال شوند عبارت‌اند از:

• نبود یا کمبود بهداشت دهان که به باکتری‌­ها اجازه می‌­دهد در تعداد زیاد کنار یکدیگر تجمع کنند.
• وجود دندان خراب
• دندان­‌هایی که به‌درستی پر نشده‌­اند.
• دندان مصنوعی یا پل­‌هایی که اندازه مناسب بیمار ندارند و به‌درستی در دهان قرار نگرفته­‌اند.
• استفاده از داروهایی که باعث خشکی دهان می­‌شود.
• عدم تعادل یا تغییر در سطح هورمون­‌ها بنا به دلایل متعدد از جمله بارداری یا داروهای ضدبارداری
• بعضی بیماری‌­ها و شرایط پزشکی مانند دیابت.
• کشیدن سیگار و سایر دخانیات.

بیماری پریودنتال دو مرحله دارد:

ورم لثه

التهاب لثه می‌­تواند باعث ورم و سرخ شدن و حتی خون­ریزی لثه شود. التهاب لثه اگر درمان نشود می‌تواند منجر به پریودنتیت شود؛ بنابراین شما باید دراسرع‌وقت عقب‌نشینی لثه را درمان کنید. بیماری لثه گاهی نیاز به جراحی دارد.

پریودنتیت (لثه تبسی)

نوعی التهاب ایجاد شده توسط باکتری است که ریشه دندان و شکاف­‌های لثه را آلوده می­‌کند و باعث خون­ریزی، تشکیل چرک و از دست رفتن تدریجی استخوان و بافتی می‌­شود که دندان را پشتیبانی می‌کند. پریودنتیت معمولاً به دنبال التهابی که اشاره کردیم ایجاد می­‌شود و زمینه را برای تحلیل لثه فراهم می­‌کند.

وقتی این اتفاق بیافتد لثه و بافت‌های پیوندی شروع به دور شدن از دندان می‌­کنند. که در نهایت این موضوع منجر به تشکیل حفره و شکاف بین دندان و لثه می‌­شود. این حفره‌ها در گذر زمان پناه گاه انواع باکتری­‌ها می‌­شوند. که خود تشدید کننده التهاب است. در مراحل پیشرفته‌­ی این بیماری ممکن است حتی تعدادی از دندان­‌هایتان را، به دلیل تحلیل و از بین رفتن دندان در گذر زمان، از دست بدهید.

مسواک زدن نادرست

به همان میزان که مسواک زدن مداوم برای حفظ سلامت دندان­‌ها اهمیت دارد، مسواک زدن به شیوه‌ی نادرست می­تواند خود دشمن سلامت دندان باشد و به دندان و دهان شما آسیب برساند. قسمتی از لثه که با تاج دندان در تماس است، با مسواک زدن شدید و با نیروی زیاد آسیب می­‌بیند که ادامه این آسیب منجر به برانگیختن التهاب و عقب‌نشینی و تحلیل لثه می‌­شود و علاوه‌برآن مشکلات متعدد دیگری را رقم می­زند.

بعضی از روش­‌های نادرست مسواک زدن که سبب آسیب به دهان و لثه می‌­شود عبارت‌اند از:

• واردکردن فشار زیاد هنگام مسواک زدن
• استفاده از مسواک با موهای سفت
• مسواک زدن طولانی در حالت عمودی
• به هم ساییدن دندان و فشردن فک‌ها

بعضی افراد عادت دارند در خواب دندان­‌های خود را به هم بفشارند. این کار باعث اعمال فشار زیاد به لثه‌ها می‌­شود که درنهایت می‌­تواند به‌مرورزمان باعث تحلیل لثه‌ها شود. فشردن و به هم ساییدن می‌تواند باعث شل شدن دندان‌­ها در حفره (سوکت) خود شود و حفره­‌های عمیقی بین دندان و لثه ایجاد کند که این حفره­‌ها مکانی مناسب برای انباشته شدن و رشد باکتری­‌ها است.

جراحت

واردشدن جراحت مستقیم به بافت لثه می‌­تواند موجب عقب‌نشینی در ناحیه آسیب‌دیده شود. این آسیب‌ها ممکن است هنگام ورزش، زمین‌خوردن، عارضه‌­ی یک عمل دندان­‌پزشکی یا قرارگرفتن دندان مصنوعی با اندازه نامناسب در دهان و… باشد.

چگونه تحلیل و عقب‌نشینی دندان را درست کنیم؟

درمان تحلیل لثه شما بستگی به علت پایه و اساسی دارد که در مرحله اول منجر به این بیماری شده. گاهی تحلیل و عقب‌نشینی به حدی شدید است که دندان­‌پزشک شما را به یک پزشک متخصص ارجاع می­‌دهد.

در ادامه به معرفی بعضی درمان­‌ها برای اتصال دوباره یا ترمیم کردن بافت لثه می‌پردازیم:

جراحی پیوند لثه

جراحی پیوند لثه راه‌کاری برای جلوگیری از عقب‌نشینی و تحلیل لثه و ازبین‌رفتن بیشتر استخوان در دهان است. علاوه بر این ممکن است ریشه‌هایی که از قبل بی­‌حفاظ شده‌اند را نیز بپوشاند و از تحلیل آن‌ها نیز جلوگیری کند. چند نوع جراحی پیوند لثه وجود دارد که بسته به نیاز هر شخص و میزان آسیب وارد شده، دندان‌­پزشک با شما بهترین روش‌ها را در میان می‌­گذارد.

پروسه جراحی به لطف بی‌حسی‌های موضعی تقریباً بدون درد است. در هنگام جراحی شاید لازم باشد مقداری از لثه را جدا کرد تا ریشه دندان در زیر آن نمایان و کمی تمیز شود.

چهار نوع جراحی پیوند لثه داریم:

• پیوند بافت هم­بند
• پیوند آزاد لثه
• پیوند جانبی
• الوگرافت (پیوند از خارج از بدن)

در گزینه آخر، یعنی الوگرافت، وقتی اجرا می­‌شود که یک بافت سالم از فرد دیگری برداشته شود. این گزینه مناسبی برای افرادی است که بافت کافی و لازم برای پیوند را ندارند. یا نگران برداشتن پیوند از بافت سالم کام خود برای انجام جراحی، هستند.

تکنیک جراحی پین گذاری

تکنیک جراحی پین گذاری PST)) یک روش نوین در جراحی لثه در حال تحلیل است. در حین این عمل دندان­‌پزشک شما یک سوراخ بسیار ریز در بافت لثه ایجاد می­‌کند تا ریشه دندان نمایان شود و به دنبال آن با استفاده از یک دستگاه ویژه لثه را از ریشه دندان جدا می­‌کنند. سپس لثه کشیده می‌­شود و دوباره روی ریشه­‌ی نمایان شده قرار می­‌گیرد.

چگونه تحلیل لثه را بدون جراحی درمان کنیم؟

در بعضی موارد ممکن است بدون نیاز به انجام جراحی، جلوی تحلیل بافت لثه را گرفت و آن را ترمیم کرد. چند شیوه برای درمان بدون جراحی عبارت‌اند از:

عوامل حساسیت‌زدا، لاک­‌ها و عوامل پیوند عاج: تمام این محصولات برای کاهش حساسیت ریشه دندان‌­هایی است که از پیش آشکار شده استفاده می‌­شوند. این عوامل نه‌تنها علائم عصبی را درمان می­‌کنند بلکه با تسهیل مسواک زدن دندان­‌های حساس، در سلامت و پاکیزگی دندان نیز نقش ایفا می‌­کنند.

پروسلین یا کامپوزیت صورتی: این ماده‌­ای است که با رنگ لثه شما همخوانی دارد و می‌تواند برای پر کردن فضای خالی بین لثه و دندان استفاده شود.

روکش لثه (برداشتنی): در بیمارانی که محدوده‌­های وسیع‌تری از بافت لثه‌ی خود را ازدست‌داده‌اند، روکش لثه می­‌تواند از آسیب رسیدن به لثه‌ها جلوگیری کند. این روکش‌­ها عمدتاً با آکلریک و سیلیکون ساخته می­‌شوند.

ترمیم کامپوزیت: برای پوشاندن سطح آشکار شده­‌ی ریشه دندان می‌­توان از کامپوزیت­‌های رزینی به رنگ دندان استفاده کرد. این روش همچنین باعث بسته‌شدن فاصله‌­ی بین دندان و لثه می‌­شود.

ارتودنسی: یک روش دیگر جابه‌جایی مجدد لثه است تا عقب‌نشینی و تحلیل لثه کاهش یابد. پروسه‌های متفاوتی برای قراردادن مجدد بافت لثه روی دندان وجود دارد که در آن‌ها بافت لثه به‌آرامی روی دندان بازگردانده می‌­شود و هم‌زمان حاشیه‌ی لثه اصلاح می­‌شود.

آیا لثه تحلیل رفته می‌­تواند مجدداً رشد کند؟

آیا می‌­توان رشد را به لثه‌های عقب‌نشینی کرده بازگرداند؟ اگر کوتاه بخواهیم بگوییم، خیر. راهی برای رشد مجدد و معکوس لثه تحلیل رفته وجود ندارد. هنگامی که بافت لثه شما آسیب ببیند رشد مجدد آن­‌ها محال است.

بااین‌وجود، با کمک‌گرفتن از درمان­‌های متنوع تحلیل لثه، شما بدون شک می­‌توانید از پیشرفت تحلیل لثه خود جلوگیری کنید و هرگونه تحلیل لثه را متوقف کنید. پیش­تر با انواع درمان­‌های کلینیکال تحلیل لثه آشنا شدید. در ادامه چند درمان خانگی را به شما معرفی می‌­کنیم.

درمان‌­های طبیعی و خانگی برای تحلیل لثه

قبل از هر چیز لازم است اشاره کنیم که اگر شما هم از تحلیل لثه رنج می‌­برید بهتر است قبل از هر چیز به دندان­‌پزشک خود مراجعه کنید و از وی برای هرگونه درمان یا راهکار مشورت بگیرید. شاید چیزی که شما لازم دارید یک درمان تخصصی باشد و اما برویم سروقت درمان‌­های خانگی:

روغن اوکالیپتوس

بر اساس بعضی یافته‌های محققان، روغن اکالیپتوس می­‌تواند نقش ضدالتهاب ایفا کند و بافت لثه را تحریک کند. این روغن علاوه بر جلوگیری از تحلیل لثه باعث بهبودی کلی نظافت دهان و دندان نیز می‌شود.

چای سبز

طی یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ محققان دریافتند نوشیدن چای سبز می‌­تواند تأثیرات مثبتی در سلامت دندان­‌ها و لثه داشته باشد. روزانه دو فنجان چای سبز بنوشید یا حتی می‌­توانید از آن جهت شست‌وشوی دهان استفاده کنید.

هیدروژن پراکسید

اگر قرمزی، ورم و لثه‌های ملتهب دارید، شست‌وشو دهنده‌های دهان هیدروژن پراکسید می‌­تواند این علائم را کاهش دهد و همچنین باعث ازبین‌رفتن باکتری­‌های احتمالی جمع شده در دهان شود. برای این کار ۲ یا ۳ بار در هفته از این شوینده‌ها استفاده کنید. شوینده را به‌هیچ‌عنوان نخورید. این محلول یکی از بهترین روش­‌ها برای جلوگیری از پیشرفت تحلیل لثه است.

چگونه درست مسواک بزنیم

در انتهای این مقاله به چند نکته هنگام مسواک زدن می‌­پردازیم تا اطمینان حاصل کنید شما هم با روش اصولی و صحیح مسواک می­زنید.

• هنگام مسواک زدن، مسواک را با زاویه‌ی ۴۵ درجه نسبت به لثه قرار دهید.
• با فشار ملایم مسواک بزنید. مسواک را در فواصل کوتاه به عقب و جلو حرکت دهید.
• هنگام مسواک زدن سطح داخلی دندان­‌های جلو، مسواک را به‌صورت عمودی بگیرید.
• سطح رویی دندان که با آن می­‌جوید را فراموش نکنید.
• دندان‌ها را به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید.

منبع: clevelandclinic.org