دلیل زرد شدن کامپوزیت دندان + پیشگیری و سفید کردن کامپوزیت ونیر

دندان‌پزشکی زیبایی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های بسیاری در زمینه‌های مختلف کرده است. این حوزه روش‌های متعددی برای برطرف‌کردن مشکلات ظاهری دندان‌ها ارائه می‌کند. یکی از این روش‌ها کامپوزیت دندان است. کامپوزیت ونیر دندان از روش‌های پرکاربرد در دندان پزشکی زیبایی هستند.

در این روش، نوعی ونیر، که همان پوشش سطحی نازک است، بر روی سطح بیرونی و جلویی دندان‌های مراجعه کننده متصل می‌شود و سطحی سفید و براق و صاف و یک دست را در معرض دید قرار می‌دهد.با توجه به این که جنس کامپوزیت از رزین است و ساختاری متخلخل دارد، این ونیر نسبت به تغییر رنگ کاملا ایمن نیست.

آیا می‌توان زرد شدن کامپوزیت را اصلاح کرد و رنگ روشن و سفید آن را بازیابی کرد؟

اصلا چگونه می‌توان طول عمر کامپوزیت را بهینه سازی کرد؟

اگر این سوالات برای شما پیش آمده است، با ما همراه باشید. با خواندن این مقاله تا انتها به تک تک سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.

خلاصه‌ای درباره‌ی کامپوزیت ونیر در دندان‌پزشکی زیبایی

در دنیای امروز، زیبایی دندان به اندازه‌ی سلامت دندان از ارزش بالایی برخوردار است و برای آن وقت و پول زیادی هزینه می‌شود. در این بین روش‌هایی که به رنگ و مدل طبیعی دندان‌های فرد نزدیک هستند از ارزش بالاتری برخوردارند و مراجعه کنندگان به آن‌ها توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند.

یکی از روش‌هایی که بسیار به آن توجه شده است، کامپوزیت ونیر است زیرا لبخندی زیبا و طبیعی را به شما هدیه می‌کند. کامپوزیت ونیر از جنس رزین است و با وجود این که این ماده در حیطه‌های مختلف دارای برتری‌های بسیاری است اما نقاط ضعفی هم دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها نداشتن مقاومت بالا در برابر تغییر رنگ است.

در حالی که برای ونیری هم چون پرسلن (لمینت سرامیکی دندان) چنین ضعفی وجود ندارد و این پوشش نسبت به تغییر رنگ مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد. در ادامه به عواملی خواهیم پرداخت که باعث تغییر رنگ و یا مقاومت کامپوزیت ونیر در برابر تغییر رنگ می‌شوند.

از آن جایی که بیماران به دنبال دوام بالاتر روش‌ها هستند، همچنین تمایل دارند که روش زیبایی که انتخاب کرده‌اند به دندان‌های طبیعی زیبا نزدیک‌شان کند، دانستن این موارد از ضروریات است.

تغییر رنگ کامپوزیت ونیر، معضل بزرگ این روش دندان‌پزشکی زیبایی!

موردی که به طبیعی جلوه کردن کامپوزیت ونیر کمک می‌کند، حفظ رنگ و پولیش ابتدایی آن است. تغییر رنگ کامپوزیت ونیرها می‌تواند به علل مختلفی مرتبط باشد که در دو دسته‌ی کلی طبقه‌بندی می‌شوند؛

• علل داخلی (INTRINSIC)
• علل خارجی (EXTRINSIC)

اگر چه با پیشرفت علم و فناوری در حوزه‌ی دندان پزشکی زیبایی، کامپوزیت ونیرها روز به روز با کیفیت‌تر و بهتر می‌شوند اما معضل تغییر رنگ که برای استفاده کنندگان این روش رخدادی ناامیدکننده است، در آن‌ها همچنان پا برجاست.

COLOR STAIBALITY یا مقاومت در برابر تغییر رنگ فاکتور بسیار مهمی در روش‌های زیبایی دندان‌پزشکی است. این مسئله در تعیین هزینه‌ای که برای روش زیبایی پرداخت می‌کنید نیز تاثیر بسزایی دارد، مثلا لمینت سرامیکی نسبت به کامپوزیت ونیر گران‌تر و البته پرمخاطب‌تر است.

ما در مقاله انتخاب لمینیت سرامیکی یا کامپوزیت ونیر به صورت جداگانه به این مبحث پرداخته‌ایم در صورتی که دچار تردید هستید و نمی‌دانید کدام گزینه برای شما مناسب است خواندن این مقاله به شما کمک خواهد کرد.

عواملی که بر تغییر رنگ کامپوزیت ونیر تاثیر می‌گذارند کدامند؟

همان‌طور که می‌دانیم، مصرف مواد غذایی رنگی در زندگی هر فردی اجتناب‌ناپذیر است و این مسئله در تغییر رنگ کامپوزیت ونیر بی‌تاثیر نیست. همچنین بزاق و باکتری‌های موجود در دهان نیز بی‌کار ننشسته‌اند و روند تغییر رنگ کامپوزیت را سرعت می‌بخشند.

پایداری رنگ یک کامپوزیت ونیر به ماتریکس رزین، ابعاد ذرات و حفره‌های موجود (زیرا کامپوزیت رزین یک پوشش سطحی متخلخل است)، عمق پلیمریزاسیون و عوامل رنگ‌آمیزی مربوط می‌شود. همان‌طور که در مطالب بالاتر هم گفته شد، تغییر رنگ کامپوزیت ونیر می‌تواند در اثر عوامل داخلی و یا خارجی باشد.

• عوامل داخلی شامل موارد زیر هستند:

واکنش‌های فیزیکی و شیمیایی که در ماتریکس کامپوزیت، در سطح و یا در لایه‌های عمیق‌تر کامپوزیت رخ می‌دهند، می‌شود که ممکن است در اثر مواردی چون در معرض اشعه‌ی فرابنفش بودن، گرما و یا رطوبت ایجاد شده باشند. تغییر رنگ شیمیایی باعث اکسیداسیون و تغییر در ذرات سازنده‌ی رزین می‌شود و ساختار این پوشش سطحی را تغییر می‌دهد که سبب تغییر رنگ در آن می‌شود.

• عوامل خارجی می‌توانند شامل موارد ذیر باشند:

تجمع، تمرکز و مدت زمان ماندگاری پلاک و جرم بر روی کامپوزیت و دندان باشند که این تغییر رنگ را به وجود می‌آورند. همچنین عوامل خارجی می‌توانند در معرض عوامل محیطی هم چون اشعه‌ی ماورابنفش، غذاها و مواد رنگی و گرما و آب باشند.

عوامل داخلی موثر در تغییر رنگ کامپوزیت (INTRINSIC FACTORS)

عوامل داخلی درواقع موارد سازنده‌ی کامپوزیت ونیر هستند. به علت اتفاقات فیزیکی و شیمیایی که در ذرات سازنده‌ی این ونیر می‌افتد، چنین تغییری مشاهده می‌شود. تغییرات و مشکلات ممکن است در بخش‌های مختلف زیر از کامپوزیت باشد؛

ماتریکس کامپوزیت

کامپوزیت ونیری که ماتریکس آن حاوی نوعی ترکیب در ساختار خود باشد، مقاومت بالاتری در برابر تغییر رنگ از خود نشان می‌دهد. این ماده یورتان دی متاکریلات است که جذب آب را کاهش می‌دهد.

فیلرها و پلیمریزاسیون مناسب کامپوزیت

فیلرها در میان ماتریکس قرار می‌گیرند (می‌توانید تصور کنید که ماتریکس سیمان و فیلرها ساختارهای سخت در میان آن هستند)، اگر فاصله‌ی بین این دو کم باشد و به خوبی در کنار یک دیگر قرار گرفته باشند، میزان آب کمتری را جذب می‌کنند و همان‌طور که گفته شد، آب جذب شده‌ی کمتر به معنی مقاومت بیشتر در برابر رنگ است.

جنس این فیلرها و ماتریکس در جذب آب تعیین کننده است.پلیمریزاسیون با کارایی بالا نیز در بهبود عملکرد مقاومت در برابر تغییر رنگ و رنگ پذیری کامپوزیت تاثیر مهمی دارد.

عوامل خارجی موثر در تغییر رنگ کامپوزیت (EXTRINSIC FACTORS)

عوامل خارجی ربطی به ساختار و مواد سازنده‌ی کامپوزیت ندارند و در اثر عوامل محیطی و روش زندگی فرد ایجاد می‌شوند. موارد زیر از این دسته هستند؛

مواد غذایی مصرفی

برخی مواد غذایی و برخی مواد بهداشتی که می‌توانند باعث تغییر رنگ در دندان‌های طبیعی و ونیرهایی همچون کامپوزیت ونیر شوند؛ موارد ذکر شده در زیر از این دسته مواد هستند.

• نوشیدنی‌های رنگی چای و قهوه و سایر نوشیدنی‌های دارای مواد رنگی
• خوراکی‌هایی که مواد رنگی در آن‌ها بسیارند
• نیکوتین موجود در سیگار و قلیان و سایر دخانیات
• سس سویا
• آب انگور
• شراب قرمز
• آب آلبالو
• مواد ضدعفون کننده و دهان شویه‌هایی که استفاده می‌شوند

کلرهگزیدین، به عنوان مثال، یکی از پر کاربردترین مواد در دهان شویه هاست و سبب پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان می‌شود. گفته شده است که این دهان شویه می‌تواند سبب تغییر رنگ بافت‌های لثه و دندان و حتی ونیرها و بیشتر موارد مصنوعی و ساختگی که برای زیبایی در دهان به کار برده شده است بشود. همچنین گفته شده است در نوشیدنی‌هایی که pH آن‌ها پایین است، خطر تغییر رنگ وجود دارد.

پولیش نامنتناسب سطح کامپوزیت

اگر سطح ونیر کامپوزیت شما به خوبی صاف نشده باشد، بخش‌های ناصاف آن محل تجمع باکتری‌ها و پلاک می‌شوند و این تجمع سبب تولید مواد اسیدی توسط باکتری‌ها می‌شود. در نهایت تمامی این مسائل به تغییر رنگ سریع‌تر کامپوزیت ونیر می‌انجامد.

چگونه کامپوزیت دندان را سفید کنیم؟

کامپوزیت دندان ممکن است تغییر رنگ دهد و همین مسئله با هدفی که کامپوزیت بر روی دندان قرار گرفته است مغایرت دارد؛ بنابراین کسی که کامپوزیت بر روی دندان‌های خود دارد و این کامپوزیت تغییر رنگ می‌دهد، معمولاً بلافاصله برای درمان این تغییر رنگ اقدام می‌کند.

اما آیا می‌توان کامپوزیت تغییر رنگ داده شده را به حالت قبل در‌آورد؟ خوشبختانه پاسخ مثبت است. در ادامه به معرفی روش‌های سفیدکردن کامپوزیت دندان می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

پولیش دندان

یکی از روش‌هایی که می‌توان با استفاده از آن رنگ کامپوزیت دندان را به حالت اول در آورد و سفید کرد، پولیش دندان است. البته این روش زمانی می‌تواند مؤثر باشد که کامپوزیت ونیر دندان‌های شما خیلی تغییر رنگ نداده باشند و این تغییر رنگ دائمی نباشد.

پولیش دندان روشی ساده و کم‌هزینه است و استفاده از آن آسیبی به کامپوزیت و دندان نمی‌رساند. از طرفی، هزینه‌ی انجام این روش نسبت به روش‌هایی مثل بلیچینگ دندان و پرسلن، یا جایگزین‌کردن کامپوزیت ونیر بسیار کمتر است.

تعویض کامپوزیت ونیر

اگر تغییر رنگ دائمی باشد، نمی‌توان آن را به حالت قبل بازگرداند و باید آن را ترمیم کرد و یا تعویض نمود. در این صورت رنگ موردنظر خود را مجدداً انتخاب می‌کنید و کامپوزیت‌ها از روی دندان برداشته می‌شوند و روکش‌های جدید جایگزین آن می‌شوند.

تعویض کامپوزیت با پرسلن ونیر

درصورتی‌که کامپوزیت ونیر نیاز به تعویض داشته باشد، می‌توان آن را با پرسلن ونیر جابه‌جا کرد. پرسلن ونیر یکی از بهترین ونیرهایی است که در دندان‌پزشکی برای زیباسازی دندان‌های شما وجود دارد. با استفاده از پرسلن ونیر می‌توانید دندان‌های زیبایی داشته باشید. مزایایی که پرسلن ونیر نسبت به کامپوزیت ونیر دارد، شامل موارد زیر هستند؛

• کامپوزیت ونیر نسبت به تغییر رنگ مقاومت بالایی ندارد. این به علت ساختار آن است که متخلخل است. پرسلن ونیر، خوشبختانه، حاوی تخلخل نیست و به همین دلیل نسبت به تغییر رنگ مقاومت بسیار بالایی دارد.
• پرسلن ونیر عمر طولانی‌تری نسبت به کامپوزیت ونیر دارد. کامپوزیت ونیر به مدت ۵ تا ۷ سال عمر می‌کند، اما لمینت سرامیکی یا همان پرسلن ونیر به مدت ۱۵ تا ۲۰ سال عمر می‌کند و درصورتی‌که به‌خوبی از آن‌ها مراقبت کنید، بیشتر از ۲۰ سال هم عمر می‌کند.
• پرسلن ونیر براق‌تر و طبیعی‌تر از کامپوزیت ونیر است. کامپوزیت ونیر ظاهری کدر و مات دارد و همین مسئله از زیبایی آن می‌کاهد و کم‌تر آن را طبیعی جلوه می‌دهد.

معایبی که پرسلن ونیر نسبت به کامپوزیت ونیر دارد شامل موارد زیر هستند؛

• پرسلن ونیر نسبت به کامپوزیت از هزینه‌ی بالاتری برخوردار است. این به علت جنس بهتر و ثبات بیشتر آن‌هاست.
• پرسلن ونیر نیازمند تراش دندان است. هر چند که این تراشیدن خیلی کم است، اما کامپوزیت ونیر به همین تراش کوچک هم نیاز ندارد.

چگونه می‌تو‌ان از کامپوزیت ونیر مراقبت کرد و از تغییر رنگ سریع آن اجتناب نمود؟

با عواملی که می‌توانند سبب تغییر رنگ کامپوزیت ونیر شوند آشنا شدید. اکنون باید بدانید که چگونه می‌توان زمانی را که کامپوزیت ونیر شما بر روی دندان‌هایتان قرار دارد، بهینه کرد و احتمال تغییر رنگ را در آن کاهش داد.

• از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که باعث تغییر رنگ دندان و کامپوزیت ونیر می‌شوند بپرهیزید.

در صورتی که نمی‌توانید این مصرف را به صفر برسانید، آن را به حداقل مقداری که می‌توانید کاهش دهید. مثلاً از قهوه، نوشابه و چای کمتر استفاده کنید. مصرف سس خود را به حداقل برسانید.

• از مصرف سیگار و دخانیات بپرهیزید.

با این‌کار نه تنها باعث پیشگیری از تغییر رنگ دندان‌های طبیعی خود می‌شوید، بلکه از تغییر رنگ ونیر کامپوزیت نیز پیشگیری می‌کنید.

• از استفاده‌ی بیش از حد، دهان شویه‌ها بپرهیزید.

نه تنها با این کار به بافت‌های لثه، دندان و دهان خود آسیب می‌رسانید، بلکه احتمال تغییر رنگ کامپوزیت ونیر را نیز به طور چشمگیری افزایش می‌دهید. با این که هدف شما از انجام این کار رعایت بهداشت دهان و دندان است، نتیجه‌ای عکس از آن خواهید گرفت.

• دندان‌های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

این کار ابتدایی‌ترین مرحله برای پیشگیری از تشکیل پلاک بر روی دندان‌ها است. با این کار می‌توانید سلامت دندان را را حفظ کرده و از تغییر رنگ ونیر نیز، تا حد امکان، پیشگیری کنید. برای انتخاب دقیق مسواک و نخ داندان مقاله ویژگی‌های خمیردندان و نخ دندان مناسب کامپوزیت دندان را بخوانید.

• پیوسته به دندان‌پزشکی مراجعه کنید.

این کار به شما کمک می‌کند در صورتی که نیازمند انجام اقدام حرفه‌ای باشید، در دندان‌پزشکی به آن پرداخته شود و از ایجاد مشکلات دیگر پیشگیری به عمل آید.

• از مصرف نوشیدنی‌ها و مواد اسیدی بپرهیزید و یا این مصرف را به حداقل برسانید.
• مصرف الکل را به حداقل برسانید.

مصرف الکل در تغییر رنگ ماده‌ی چسبنده‌ای که برای اتصال کامپوزیت به دندان استفاده شده است تاثیر دارد.

چه روش‌های دیگری غیر از کامپوزیت در دندانپزشکی زیبایی وجود دارد؟

روش‌های دیگری هم در دندان پزشکی زیبایی وجود دارد که طرح لبخند شما را به زیبایی و با روش‌هایی نوین اصلاح می‌کند. این روش‌ها می‌توانند شامل ونیرهای دیگری هم چون:

•  پرسلن ونیر (یا همان لمینت سرامیکی)
•  لومینیرز دندان و سایر ونیرها با جنس‌های مختلف
• ارتودنسی که آن نیز روشی درمانی و زیبایی است.
• بلیچینگ و سفید کردن دندان‌ها که از ساده‌ترین روش‌ها و ارزان‌ترین روش‌ها در دندان پزشکی زیبایی است.
• روکش دندان‌ها که هم جنبه‌ی محافظت از دندانی که دیواره‌ی آن بسیار ضعیف شده است را دارد و هم به زیبایی دندان می‌افزاید.
•  ایمپلنت دندان که هم دندان از دست رفته را جایگزین می‌کند و هم زیبایی از دست رفته را اصلاح می‌کند.
• برخی جراحی‌ها هم چون جراحی لثه در لبخند لثه‌ای

روش‌ها در این حوزه بی‌شمارند، اما باید توجه داشته باشید که برخی از این روش‌ها طول عمر مشخصی دارند و البته که فاکتورهای بسیاری در بهینه سازی این زمان وجود دارد که اکثر آن‌ها به لایف استایل فرد بیمار بستگی دارد.

کامپوزیت ونیر نیز از این مورد مستثنی نیست؛ اگر برای زیبا سازی لبخند خود از کامپوزیت ونیر استفاده کرده‌اید، باید بدانید که طول عمر این روش از ۵ تا ۷ سال است و این بازه می‌تواند کوتاه‌تر شود، در صورتی که نکات مراقبتی بعد از کامپوزیت ونیر خود را به درستی به عمل نیاورید.

برای کسب اطلاعات بیشتر با روش‌های اصلاح طرح لبخند مقاله‌ی اصلاح طرح لبخند در کلینیک تخصصی دندان پزشکی دکتر نیک زاد را مطالعه فرمایید.

منبع: ncbi