ریشه دندان عفونی را بکشیم یا عصب کشی کنیم؟
اگر بخواهیم تنها به خلاص شدن از شر دندانی که ریشه‌اش عفونت کرده است، توجه کنیم، بدون شک کشیدن دندان روش ارزان‌تری است. اما مسئله این است که بعد از کشیدن دندان، باید به فکر جایگزین کردن دندان ازدست‌رفته باشیم. روش‌های جایگزین کردن دندان ازدست‌رفته، ارزان نیستند و معمولاً برای آنها باید هزینه کنید.
معمولاً این سؤال به ذهن شما می‌رسد که کدام روش درد بیشتری دارد. جالب است بدانید که بیشتر افرادی که می‌خواهند دندان خود را عصب کشی کنند، انتظار یک روش دردناک را دارند و نمی‌توانند به بی درد بودن آن اعتماد کنند. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که فرایند عصب کشی دندان دردی ندارد زیرا شما بی‌حس می‌شوید؛ بنابراین دردی احساس نمی‌کنید.
کشیدن دندان با بی‌حسی انجام می‌شود و معمولاً فرد دردی احساس نمی‌کند. اما زمانی که دندان کشیده می‌شود و بی‌حسی از بین می‌رود، فرد دردی را احساس می‌کند که گنگ است و معمولاً آزاردهنده است. برای برطرف کردن این درد می‌توان از مسکن‌ها استفاده کرد.
اگر ریشه دندان عفونت کرده باشد، می‌توان آن را از دو روش درمان کرد. یکی از روش‌ها کشیدن دندان است که روشی رادیکال و ضربتی است. روش دیگر عصب کشی است که روشی مدارا کننده و نگهدارنده است و در آن برای حفظ دندان تلاش می‌شود.
درصورتی‌که پوسیدگی دندان رخ داده است، باید در اولین فرصت برای درمان آن اقدام کنید و اجازه ندهید که پوسیدگی گسترش پیدا کند. اگر پوسیدگی دندان گسترش پیدا کند، می‌تواند به ریشه برسد. زمانی که ریشه عفونی می‌شود باید به سرعت آن را درمان کنید.
ریشه‌ی عفونت کرده‌ی دندان درمان‌های مختلفی دارد که در ادامه‌ی این مطلب به آنها پرداخته‌ایم. یکی از این روش‌ها کشیدن دندان و دیگری عصب کشی است. اما کدام یک انتخاب بهتری هستند؟
در ادامه به معرفی هر دو روش و مزایا و معایب آنها پرداخته‌ایم. اگر می‌خواهید بهترین روش را برای دندان عفونت کرده‌ی خود انتخاب کنید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
عصب کشی دندان بهتر است یا کشیدن دندان؟
در مواردی که می‌توان دندان را حفظ کرد، عصب کشی انتخاب بهتری است. دلایلی که عصب کشی نسبت به کشیدن دندان ارجحیت دارد شامل موارد زیر هستند؛
- باعث می‌شود دندان واقعی و طبیعی خود فرد حفظ شود و نیازی به جایگزینی دندان ازدست‌رفته نباشد.
- این روش نسبت به کشیدن دندان کمتر تهاجمی است و باعث می‌شود که دندان با آسیب کمتری برای شما کاربرد داشته باشد.
- هنگامی که دندان شما برداشته نشود، دندان‌های دیگر به سمت حفره هجوم نمی‌آورند و در جای خود باقی می‌مانند.
- اگر دندان عفونت کرده کشیده شود، ممکن است که عفونت به بخش‌های دیگر انتقال پیدا کند و به دندان‌های دیگر هم آسیب برسد.
- کشیدن دندان نیازمند جایگزینی دندان است و روش‌های جایگزینی دندان هزینه و زمان بیشتری دارند.
البته در مواردی که دندان لق شده باشد نمی‌توان آن را با عصب کشی حفظ کرد و باید دندان کشیده شود. تنها زمانی می‌توانید از این روش استفاده کنید که دندان در جای خودش قرار داشته باشد.
ایمپلنت دندان یکی از بهترین روش‌های جایگزینی دندان ازدست‌رفته است.
چه زمانی ریشه دندان عفونت می‌کند؟
پوسیدگی دندان یکی از معمول‌ترین اتفاقاتی است که برای افراد پیش می‌آید. معمولاً دلایل زیر دندان‌ها پوسیده می‌شوند.
- رژیم غذایی نامناسب
- ژنتیک
- مسواک نزدن و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
پوسیدگی دندان‌ها می‌تواند به ریشه‌ها سرایت کند و باعث پوسیدگی ریشه دندان هم بشود. زمانی که ریشه دندان می‌پوسید، می‌تواند محلی برای رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها باشد و بنابراین عفونت ریشه ایجاد شود.
زمانی که ریشه‌ی دندان عفونت می‌کند چه باید کرد؟ باید سریعاً به درمان ریشه پرداخت. از روش‌های مختلفی ریشه عفونت کرده را درمان می‌کنند که در ادامه آورده شده‌اند. اما از کجا بفهمیم که ریشه دندان عفونت کرده است؟
برای دریافت مشاوره و دریافت سؤال بیشتر، با کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر محمد نیک‌زاد تماس حاصل فرمایید.
علائم ریشه دندان عفونت کرده چیست؟
هنگامی که ریشه دندان عفونت می‌کند، علائم مختلفی دارد از علائم عفونت دندان موارد زیر را ممکن است رخ دهد؛
- معمولاً اطراف ریشه دندان درد می‌گیرد و ورم می‌کند.
- دندان دردناک می‌شود، مخصوصاً اطراف ریشه و با لمس و زبان زدن به آن قسمت، درد شدید احساس می‌کنید.
- به راحتی نمی‌توانید غذاها را بجوید و غذای خود را قورت بدهید.
- صورت و یا فک شما ورم می‌کند.
- غده‌های لنفاوی ورم می‌کنند و بزرگ می‌شوند.
- معمولاً غذای شما بدطعم می‌شود و دهان نیز بوی بدی می‌دهد.
- به سختی می‌توانید نفس بکشید.
- ممکن است که یک توده‌ی کوچک در نزدیکی لثه مجاور دندان عفونت کرده دیده شود.
عصب کشی چه نوع درمانی است؟
اگر بخواهیم به زبان ساده این مطلب را عنوان کنیم، عصب کشی به فرایندی گفته می‌شود که در آن عصب‌های موجود در ریشه از جا در آورده می‌شوند. زمانی که عصبی وجود نداشته باشد، دردی هم نخواهد بود.
زمانی که ریشه عفونی شود و یا آسیب ببیند، باید پایانه‌های عصبی آن بیرون کشیده شوند. همچنین در مواقعی که پوسیدگی دندان به قدری می‌شود که دیگر از عصب محافظت نمی‌کند، باید عصب را بیرون کشید و فرایند عصب کشی یا root canal را انجام داد.
۱. چرا عصب کشی انتخاب خوبی است؟
امروزه در دندانپزشکی تلاش برای این هدف است که دندان خود شما حفظ بشود و نیازی به جایگزینی دندان ازدست‌رفته نباشد. شاید در گذشته با کوچک‌ترین مشکل و دردی که برای دندان پیش می‌آمد، به کشیدن آن فکر می‌کردند. اما امروزه دیگر چنین نیست.
اولین کاری که انجام می‌شود این است که دندان خود فرد حفظ شود و برایش عملکرد داشته باشد. عصب کشی معمولاً در مقابل کشیدن دندان پیشنهاد می‌شود؛ بنابراین اگر عصب کشی امکان‌پذیر باشد، انتخاب فوق‌العاده‌ای است برای اینکه کار پیش رود.
معمولاً کسانی که عصب کشی دندان انجام می‌دهند، می‌توانند با قرار دادن روکش دندان به روی آن، برای سال‌ها از دندان خود استفاده کنند. همچنین کشیدن دندان مشکلاتی ایجاد می‌کند که از میان آنها می‌توان به ضعیف شدن استخوان دندان و تحلیل رفتن لثه اشاره کرد؛ بنابراین اگر بتوان با عصب کشی دندان را حفظ کرد، چرا که نه؟
در مواردی نمی‌توان از عصب کشی استفاده کرد و دندان حتماً باید کشیده شود. مثلاً در مواردی که دندان لق شده باشد یا بیش از اندازه آسیب دیده باشد، دیگر نمی‌توان دندان را حفظ کرد و باید آن را کشید. پس عصب کشی انتخاب خوبی در این موارد نیست و نمی‌تواند باشد.
بعد از عصب کشی چه روکش دندانی برای من مناسب است؟
۲. در عصب کشی چه اتفاقی می‌افتد؟
شاید در گذشته با شنیدن نام عصب کشی می‌ترسیدید و استرس می‌گرفتید که قرار است با فرایندی دردناک و زمان‌بر مواجه شوید. اما دیگر چنین نیست. با پیشرفت دندانپزشکی و روی کار آمدن ابزار و وسایلی که فرایند‌ها را سرعت می‌بخشند، می‌توان اطمینان داشت که عصب کشی، با راحتی بیشتری انجام می‌شود، زمان کمتری نیاز دارد و درد کمتری خواهید کشید.
برای عصب کشی، ابتدا بی‌حسی موضعی به دندان و لثه‌های شما داده می‌شود و سپس طی یک فرایند نسبتاً کوتاه، عصب‌ها از کانال‌های خود بیرون کشیده می‌شوند. شاید در مدتی که عصب کشی بر روی دندان‌های شما انجام می‌شود، در چند ثانیه اول احساس درد و ناراحتی کنید.
بعد از آن آسوده خواهید بود و دندان شما به طور کامل عصب کشی می‌شود. همچنین ممکن است طی انجام عصب کشی، چندین بار از دندان و ریشه‌های شما عکسبرداری انجام شود تا مطمئن شوند که عصبی باقی نمانده است.
اگر شما از آن دسته از افراد هستید که به دلیل ترس از دندانپزشکی برای درمان دندان‌های خود اقدام نمی‌کنید، در یکی از روش‌های دندانپزشکی به نام سدیشن شما آرام رو راحت روی یونیت دنداپزشک دراز می‌کشید و بدن احسای ناراحتی فرایندهای درمانی بر روی دندان‌های شما انجام می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم با سدیشن و انواع آن از نظر شدت در دندانپزشکی آشنا شوید.
عصب کشی دندان عفونی
عصب کشی دندان عفونی به صورت زیر انجام می‌شود:
- دندانپزشک ابتدا به کمک مواد بی‌حس کننده لثه اطراف دندان مورد نظر را بی‌حس می‌کند.
- در مرحله دوم، تمام پوسیدگی‌ها از روی دندان برداشته می‌شوند. اگر در پالپ دندان عفونت و پوسیدگی وجود داشته باشد، به کمک تجهیزات دندانپزشکی حذف می‌شود. پس از انجام این مرحله، عفونت داخل دندان و تمام مواد میکروبی درون آن از بین می‌روند.
- در مرحله سوم محل ضد عفونی می‌شود.
- به کمک فایل‌های دستی کانال ریشه باز شده و ریشه دندان به طور کامل تخیله می‌شود. دندانپزشک برای اطمینان بیشتر ممکن است پس از این مرحله از دندان آسیب دیده عکسبرداری کند.
- پس از اینکه دندانپزشک از تخلیه کامل عصب دندان مطمئن شد، فضای داخلی دندان و ریشه آن با مواد پرکننده پر می‌شود.
- در مرحله آخر عصب کشی دندان عفونی، دندان به کمک مواد آمالگام یا کامپوزیت روکش می‌شود.
علائم عفونت دندان بعد از عصب کشی
در بیشتر مواقع درمان عصب کشی دندان کاملا موفقیت‌آمیز است، اما باز هم گاهی اوقات به دلایلی دندان پس از عصب کشی عفونت می‌کند. عفونت دندان بعد از عصب کشی به دلایل زیر رخ می‌دهد:
- تمیزنشدن کامل کانال دندان
- ترمیم نادرست کانال
- از بین رفتن مواد پرکننده
- وجود ترک در دندان
عفونت دندان بعد از عصب کشی با علائمی همراه است که در ادامه به آنها می‌پردازیم. اگر این علائم را در خود مشاهده کردید، فورا دندانپزشک خود را مطلع کنید:
- درد دندان بعد از عصب کشی
- حساسیت دندان نسبت به فشار و ضربه
- تورم
- احساس بو و طعم نامطبوع در دهان
- ایجاد دمل در اطراف دندان
کشیدن دندان
احتمالاً زمانی که پای دندان عفونت کرده به میان می‌آید، تنها انتخابی که به نظر آسان می‌رسد، کشیدن دندان است. معمولاً افراد تمایل دارید که با کشیدن دندان به سادگی از شر آن خلاص شوید. اما کشیدن دندان چیست و چه زمانی انجام می‌شود؟
کشیدن دندان شامل بیرون در آوردن دندان و بقایای آن به طور کامل از لثه و استخوان است. به‌طوری‌که دیگر هیچ چیزی از آن در فک شما باقی نماند. گاهی کشیدن دندان نیازمند جراحی است و گاهی بدون نیاز به جراحی انجام می‌شود.
این که کدام یک برای شما امکان‌پذیر است، بسته به نوع دندان و شکل قرار گیری ریشه در فک دارد. مثلاً کشیدن دندان‌های عقل که برخی از آنها ریشه‌های عمیق و پیچ‌خورده دارند را نمی‌توان بدون جراحی از فک خارج کرد و دندانپزشک مجبور می‌شود که آن را جراحی کند.
۱. فرایند کشیدن دندان چگونه است؟
طی انجام فرایند کشیدن دندان، دندانپزشک به شما بی‌حسی موضعی می‌دهد و بعد از بی‌حس شدن فک شما، دندان توسط ابزار خاصی از فک بیرون کشیده می‌شود. بی‌حسی به شکلی انجام می‌شود که دردی حین انجام فرایند احساس نکنید.
معمولاً درد بعد از کشیدن دندان و ازبین‌رفتن بی‌حسی آغاز می‌شود. این درد را می‌توان با خوردن مسکن‌های بدون نیاز به تجویز نسخه، آرام کرد.
۲. خطرات کشیدن دندان عفونی چیست؟
هنگامی که قرار است دندان عفونت کرده کشیده شود، خطراتی شما را تهدید می‌کند که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم؛
- تصور کنید که دندان شما عفونت کرده است و آن را می‌کشید. زمانی که دندان کشیده می‌شود، یک فضای خالی در اختیار میکروب‌ها قرار می‌گیرد که بستری را برای آنها فراهم می‌کند تا رشد کنند و عفونت را به دندان‌های کناری منتقل کنند. در این صورت مشکل بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و برای درمان آن باید چاره‌ی دیگری اندیشید.
- هنگامی که یک دندان کشیده می‌شود، فضای خالی در دهان ایجاد می‌شود؛ بنابراین محافظت و حمایت از روی دندان‌های دیگر برداشته می‌شود و در معرض آسیب قرار می‌گیرند. همچنین ممکن است به داخل هل داده شوند و شکل آنها نامنظم شود.
- دندانی که کشیده می‌شود، ممکن است بر استخوان و لثه هم تأثیر بگذارد و باعث از بین رفتن و تحلیل استخوان و از عوامل بروز تحلیل لثه شود.
کشیدن ریشه دندان عفونی
در مواردی که عفونت ریشه دندان شدت بالایی داشته باشد، تنها راه درمان کشیدن ریشه دندان است. درمان عفونت ریشه دندان بسیار مهم است و در صورتی که درمان نشود، عوارض جبران‌ناپذیری به همراه دارد. برای کشیدن ریشه دندان عفونی، دندانپزشک بافت عفونی و پوسیدگی‌ها را از روی ریشه دندان برمی‌دارد و از گسترش عفونت به بافت استخوانی جلوگیری می‌کند.
عفونت ریشه دندان شکسته
شکستگی دندان یکی از عواملی است که در صورت درمان نشدن منجر به عفونت ریشه می‌شود. باکتری‌ها در شکستگی دندان تجمع کرده و باعث عفونت ریشه می‌شوند. در صورتی که عفونت به ریشه دندان گسترش پیدا کند، احتمال حفظ ساختار دندان بسیار کاهش می‌یابد. به همین دلیل ترمیم دندان شکسته با هدف حفظ دندان‌های طبیعی فرد از اهمیت بالایی برخوردار است.
عفونت ریشه دندان با علائمی همچون بد بویی دهان، احساس طعم فلزی در دهان، درد و حساسیت خود را نشان می‌دهد. چنانچه این علائم را در خود مشاهده کردید، در اسرع وقت برای بررسی و ارزیابی سلامت دندان‌های خود به دندانپزشکی مراجعه کنید.
درمان عفونت ریشه دندان
اگر عفونت و پوسیدگی دندان شدت بالایی داشته باشد، می‌تواند ریشه دندان را هم درگیر کند. درمان عفونت ریشه دندان بسته به وضعیت آن فرق می‌کند. دندانپزشک ابتدا وضعیت دندان و ریشه آن را از لحاظ وجود کیست و التهاب بررسی کرده و سپس نوع درمان را تعیین می‌کند. دندانپزشک به کمک عصب کشی یا کشیدن دندان برای درمان عفونت ریشه دندان اقدام می‌کند.
مراقبت بعد از کشیدن ریشه دندان
درد، تورم و خونریزی بعد از کشیدن ریشه دندان تا چند ساعت کاملا طبیعی است، اما اگر بیشتر از چند ساعت شد بهتر است با دندانپزشک خود راجع به آن مشورت کنید.
- می‌توانید برای تسکین درد خود از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.
- گاز پانسمان گذاشته شده بر روی دندان را تا ۴ ساعت محکم فشار دهید. سپس به آرامی آن را بردارید و دهان خود را با آب سرد بشوئید.
- آبمیوه خنک و بستنی بعد از کشیدن ریشه دندان به تسکین درد و تسریع بهبودی آن کمک می‌کند.
- حداقل تا ۴ ساعت بعد از جراحی کمتر صحبت کنید.
- برای کاهش تورم صورت بعد از کشیدن ریشه دندان کمپرس یخ روی ناحیه جراحت دیده بگذارید.
- سعی کنید کارهای سنگین انجام ندهید و تا حدامکان از پایین انداختن سر خود خودداری کنید.
- در هنگام خواب حتما از بالشت بلندتر استفاده کنید و سر خود را کمی بالاتر قرار دهید.
- آب دهان خود را خالی نکنید.
- برای نوشیدن از نی استفاده نکنید.
- تا ۲۴ ساعت بعد از جراحی مسواک نزنید.
- بهتر است بعد از درمان هر ۸ ساعت با دهانشویه آنتی‌باکتریال و حاوی کلرهگزیدین و بنزیدامین به آرامی دهان خود را بشوئید.
سؤالات متداول
در ادامه به برخی از سؤالات متداول درباره مقایسه عصب کشی و کشیدن دندان پاسخ داده شده است. با ما همراه باشید، شاید پاسخ سؤالات شما در این مطالب باشند.
۱- برای درمان ریشه عفونت کرده دندان، چه روشی را انتخاب کنیم؟
هنگامی که با عفونت ریشه دندان به دندانپزشکی مراجعه می‌کنید، دندانپزشک به خوبی دندان شما را معاینه می‌کند و به شما روش‌های درمانی ریشه دندان را ارائه می‌دهد. اصلاً نیازی نیست که برای درمان ریشه دندان خود نگران باشید.
این مطلب برای آگاهی شماست و اینکه بر فرایندی که قرار است بر روی دندان شما انجام شود، آگاه باشید. اما اگر به کلینیک دندانپزشکی مناسب مراجعه کنید، بدون شک دندانپزشک مشاوره‌ی بسیار خوبی به شما خواهد داد و به خوبی تصمیم می‌گیرید که کدام روش برای شما مناسب‌تر است.
به‌طورکلی اگر بیمار تمایل به حفظ دندان داشته باشد، عصب کشی روش مناسب‌تری است. در مواردی که نمی‌توان دندان را نجات داد، از کشیدن دندان استفاده می‌شود.
۲- تفاوت کشیدن دندان و عصب کشی در چیست؟
در عصب کشی تنها انتهای اعصاب از دندان‌ها بیرون کشیده می‌شود اما در کشیدن دندان، تمام دندان به همراه عصب و بقایای آن بیرون کشیده می‌شود و این باعث می‌شود که دیگر چیزی از آن در فک باقی نماند.
در عصب کشی شما می‌توانید دندان را داشته باشید، اما دیگر عصبی وجود ندارد که پیام درد را به مغز برساند. در مواردی که تمایل به نگه‌داشتن دندان است، عصب کشی انجام می‌شود و زمانی که نمی‌توان دندان را حفظ کرد، کشیدن دندان انجام می‌شود.
برای دریافت مشاوره و دریافت سؤال بیشتر، با کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر محمد نیک‌زاد تماس حاصل فرمایید.
منبع: skfamilydental
