بهترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته

دندان‌ها تاثیر مهمی در زیبایی چهره ما دارند و نقش مهمی در مکانیسم هضم غذاها ایفا می‌کنند. نبود یک یا چند دندان علاوه بر چهره زشتی که دارد، می‌تواند احساس اعتماد به نفس را در فرد بسیار کاهش دهد. بسیاری از افرادی که به هر دلیلی یک یا چند دندان خود را از دست می‌دهند، به دنبال راه مناسبی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته خود هستند.

صرف‌نظر از دلیلی که دندان ازدست‌رفته است، نبود دندان می‌تواند تأثیر منفی بر نظم سایر دندان‌های شما بگذارد و موجب پیش‌آمدن مشکلات و مسائل متعدد جدید شود. در صورتی می‌توان از این مشکلات پیشگیری کرد که دندان ازدست‌رفته با روش‌های متعددی که علم دندان‌پزشکی و روش‌های نوین و تکنولوژی‌های پیشرفته معرفی می‌کنند، جایگزین شود.

خوشبختانه با پیشرفت علم دندانپزشکی امروزه می‌توان هم به صورت موقتی و هم به صورت دائمی جای خالی دندان‌ها را پر کرد. در ادامه این مقاله در رابطه با بهترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته توضیح خواهیم داد.

مزایای جایگزینی دندان‌های از دست رفته

استفاده از بهترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته مزایای زیر را به همراه دارد:

ایمپلنت دندان یکی از بهترین راه‌های جایگزینی دندان ازدست‌رفته

حتی یک دندان ازدست‌رفته می‌تواند ظاهر لبخند شما را فاجعه‌آمیز کند. دلیل ازدست‌رفتن آن دندان هر چه که می‌خواهد باشد، از بیماری‌های لثه گرفته تا تصادف، پوسیدگی شدید دندان، شرایط ژنتیکی و هر دلیل و مسئله‌ی دیگری، نبودن دندان مشکلات زیادی را برای فرد رقم می‌زند.

بسیاری از دندان‌پزشکان از روش کاشت ایمپلنت برای جایگزینی یک دندان ازدست‌رفته، چند دندان ازدست‌رفته و یا حتی برای افرادی که تمام دندان‌هایشان را از دست داده‌اند، استفاده می‌کنند.

 ایمپلنت دندانی چیست؟

ایمپلنت‌ها، ریشه‌های پیچ شکلی هستند که در فک بالا و پایین کاشته می‌شوند و تکیه‌گاه محکمی برای نشستن دندان‌های جدید مهیا می‌کنند. ایمپلنت‌ دندان از تیتانیوم که فلزی سبک‌وزن و مقاوم است (و سایر موادی که بدن انسان نسبت به آن‌ها واکنش نشان نمی‌دهد) ساخته شده‌اند.

چه کسانی کاندید مناسبی برای ایمپلنت هستند؟

بسیاری از بیماران خواستار این روش هستند، زیرا به‌اندازه‌ی کافی قابل‌اعتماد و مقاوم است تا بتواند جایگزین مناسب و رضایت‌بخشی برای دندان ازدست‌رفته باشد. هرچند، همه افراد نمی‌توانند کاندیدای مناسب برای ایمپلنت دندان باشند. از آن جایی که کاشت ایمپلنت نیازمند جراحی است، بیمار باید؛

• شرایط جسمی مناسبی داشته باشد.
• بیمار باید دارای استخوان فک کافی برای کاشت ایمپلنت باشد، در غیر این صورت توانایی و شرایط پیوند استخوان قبل از کاشت ایمپلنت را داشته باشد.
• بیماران باید بهداشت دهانی خود را رعایت کنند و در مراجعات متعدد به دندان‌پزشک خود مراجعه کنند.

بیماری‌های مزمنی همچون لوکمی و دیابت ممکن است روند بهبودی را کند کنند. افرادی با این شرایط کاندیدهای ایده آلی برای ایمپلنت نیستند. استفاده از تنباکو نیز در کاهش سرعت بهبودی پس از جراحی مؤثر است.

 فرایند کاشت ایمپلنت و جایگزینی دندان با آن چگونه است؟

انواع مختلف ایمپلنت وجود دارد و درمان ممکن است تا چند ماه طول بکشد. انتخاب برنامه‌ی درمانی شما توسط دندان‌پزشک صورت می‌گیرد و قطعاً بهترین برنامه برای شماست. فرایند کاشت ایمپلنت شامل ۳ مرحله‌ی کلی است؛

1. جای‌گذاری ایمپلنت

دندان‌پزشک با جراحی ایمپلنت را در فک شما جای می‌دهد. پس از جراحی ممکن است شکایاتی نظیر تورم صورت و لثه بعد از کاشت ایمپلنت، درد و حساسیت در محل جراحی ایمپلنت حس کنید، به همین دلیل معمولاً مسکن‌ها پس از جراحی تجویز می‌شوند تا این مسائل را برطرف کنند. ممکن است دندان‌پزشک به شما توصیه کند که تا مدت کوتاهی پس از جراحی از مواد غذایی آبکی و بدون نیاز به جویدن زیاد تغذیه کنید.

1. مرحله‌ی بهبودی

چیزی که باعث استحکام ایمپلنت می‌شود، رشد استخوان به‌دور آن است که ایمپلنت را در جای خود محکم حفظ می‌کند. این مرحله زمان بر است و بیمار باید تا زمانی که استخوان به طور کامل بهبود می باید صبور باشد. تا زمانی که ایمپلنت به‌اندازه کافی محکم نشده است، دندان جایگزین نمی‌تواند بر روی آن سوار شود. عواملی نیز وجود دارد که ممکن است باعث لق شدن پیچ ایمپلنت شوند بهتر است مهم‌ترین دلایل شل شدن پیچ ایمپلنت را بدانید و برای درمان سریع اقدام کنید.

1. جایگزینی دندان و قرارگرفتن پروتز بر روی ایمپلنت

یک تاج دندانی، بریج‌های دندانی و یا دندان مصنوعی متناسب با دهان شما در آزمایشگاه ساخته می‌شوند و روی ایمپلنت قرار می‌گیرند. ساخته‌شدن این پروتزها معمولاً نیازمند زمان است. گاهی اوقات در صورت لزوم به بیمار (تا آماده‌شدن پروتزهای دائمی) یکسری کراون موقت داده می‌شود تا برای خوردن و حرف‌زدن مشکل نداشته باشد.

فواید ایمپلنت چیست؟

• بسیار شبیه دندان واقعی است.
• دندان‌های کناری در جای‌گذاری آسیبی نمی‌بینند.
• می‌توانند تا سال‌ها دوام بیاورند.
• از تحلیل استخوان فک و به‌هم‌ریختگی صورت جلوگیری می‌کنند.

نقاط ضعف ایمپلنت کدام‌اند؟

• برای همه مناسب نیستند، زیرا نیازمند جراحی هستند.
• کاشت و جای‌گذاری دندان جدید زمان بر است.
• نسبت به سایر روش‌ها گران‌تر است.

آیا بعد از گذشت چند سال باز هم می‌توان جای خالی دندان‌ را با ایمپلنت پر کرد؟

مدت زمان فقدان دندان به خودی خود دلیلی برای اجتناب از ایمپلنت دندان نیست. اگر ۲، ۵، ۱۰ یا هر چند سال پیش دندانی را از دست داده‌اید، احتمالا هنوز هم کاندیدای ایمپلنت دندان هستید. استفاده یا عدم استفاده از ایمپلنت دندان بعد از گذشت چند سال در درجه اول به تراکم استخوان و سپس سلامت استخوان فک مربوط می‌شود. برای پرکردن جای خالی دندان‌های از دست رفته در وهله اول باید دندانپزشک شما را معاینه کرده و آزمایشات شما را بررسی کند. اگر شرایط تراکم استخوانی شما در وضعیت مناسبی باشد، به احتمال زیاد می‌توانید از این روش استفاده کنید.

بریج ثابت به‌عنوان دندان جایگزین

بریج‌های ثابت در مواردی استفاده می‌شوند که یک یا چند دندان ازدست‌رفته باشند. یک بریج ثابت در محل خود چسبانیده می‌شود و تنها دندان‌پزشک می‌تواند آن را از محل خود جدا کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بریج‌های دندانی مقاله بریج دندان چیست و چه زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد را در سایت دکتر محمد نیک‌زاد بخوانید.

فرایند اتصال بریج چگونه است؟

جای‌گذاری بریج معمولاً نیازمند بیش از یک مراجعه است. در مراجعه اول دندان‌پزشک دندان‌های اطراف فضای خالی را آماده می‌کند. سپس از یک قالب از دهان و دندان‌های شما تهیه می‌شود تا به آزمایشگاه فرستاده شود و بریج دندان توسط متخصصان و از موادی چون فلز، سرامیک و یا ترکیبی از آن‌ها ساخته می‌شود. در مراجعه بعدی بریج به دندان‌های آماده شده متصل می‌شود.

همچنان در صورت نیاز، تا زمانی که بریج دائمی شما آماده می‌شود، دندان‌پزشک ممکن است برای محافظت از دندان‌های در معرض شما از یک بریج موقتی استفاده کند.

وقتی دندان‌پزشک شما از بریج صحبت می‌کند، ممکن است دو اصطلاح به گوش شما بخورد؛ پونتیک و کراون!

• پونتیک یک دندان مصنوعی است که جایگزین دندان ازدست‌رفته شما می‌شود.
• کروان یک پوشش است که بر روی دندان متصل می‌نشیند.

فواید بریج ثابت چیست؟

• همانند دندان‌های طبیعی به نظر می‌رسند، عمل می‌کنند و حس می‌شوند.
• نیازی به درآوردن جهت شستشو نیست.
• نسبت به ایمپلنت‌ها ارزان‌ترند.

نقاط ضعف بریج ثابت کدام‌اند؟

• نسبت به بریج‌های متحرک گران‌تر هستند.
• بر دندان‌های کنار بریج اثر می‌گذارند زیرا به آن‌ها متصل می‌شوند.
• ممکن است نیازمند تلاش بیشتری برای تمیزکردن زیر پوتنیک باشد.

پروتزهای مصنوعی جزئی و کلی متحرک راهکاری کارآمد برای دندان ازدست‌رفته

همان‌طور که از اسم آن پیداست، دندان‌های مصنوعی متحرک را می‌توان به‌سادگی از دهان خارجی کرد و آن‌ها را شست‌وشو داد.

دندان‌های مصنوعی یا پروتزهای مصنوعی جزئی متحرک

دندان‌های مصنوعی جزئی متحرک معمولاً از چند دندان جایگزین تشکیل شده‌اند که بر روی یک قطعه‌ی پلاستیکی صورتی رنگ می‌نشینند. دندان‌های مصنوعی جزئی معمولاً شبیه یک کلیپس هستند که بر دندان‌های واقعی شما قفل می‌شوند.

همچنین ممکن است که دندان‌پزشکتان به شما پیشنهاد دهد بر روی دندان‌های طبیعی خود که بین دندان‌های مصنوعی قرار می‌گیرند روکش بگذارید تا هم از آن‌ها محافظت کند و هم ظاهر دندان‌های مصنوعی جزئی را بهبود بخشد.

عادت کردن به دندان‌های مصنوعی جزئی متحرک زمان بر است

درآوردن و جای‌گذاری دوباره‌ی دندان‌های مصنوعی متحرک نیازمند تمرین است. در ابتدا، وجود دندان مصنوعی جزئی در دهان ممکن است ناراحت‌کننده و متفاوت به نظر برسد اما کم، کم به آن عادت خواهید کرد.

هیچ‌گاه با فشار دندان‌ها به هم سعی نکنید دندان مصنوعی جزئی را بر سر جایش برگردانید. این کار ممکن است باعث کج شدن یا شکستن گیره‌ها شود. این دندان‌های مصنوعی نباید بیست و چهار ساعت شبانه‌روز در دهان شما باشند، ممکن است دندان‌پزشک به شما توصیه کند شب‌ها آن را از دهان خارج کنید.

معمولاً مراجعات بعدی برای بررسی فشار دندان مصنوعی و جای زخم و یا التهاب نیاز است. در نهایت دندان مصنوعی به طور متناسب جای خواهد گرفت. هنگامی که دندان‌های ازدست‌رفته جایگزین می‌شوند، خوردن و صحبت‌کردن برای شما دلپذیرتر خواهد شد.

از آن جایی که دندان ازدست‌رفته کار را برای صحبت و خوردن دشوار می‌کند، جایگزینی آن با دندان مصنوعی جزئی بسیار آرامش‌بخش است. با گذر زمان و پیر شدن، فرم دهان نیز دچار تغییر خواهد شد و دندان مصنوعی جزئی دیگر متناسب نخواهد بود و نیازمند تعویض و یا تغییر است.

یا این که ممکن است دندان مصنوعی دچار شکستگی، شل‌شدگی دندان‌ها و یا لب پرشدگی شود. در بیشتر اوقات دندان مصنوعی قابلیت تعمیر دارند، اگر تعمیر امکان‌پذیر نباشد، آن‌ها را تعویض می‌کنند.

فواید دندان مصنوعی جزئی متحرک

• معمولاً از دو روش دیگر، ایمپلنت و بریج‌های ثابت ارزان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند.
• تعمیر آن‌ها نسبت به بریج‌های فیکس معمولاً آسان‌تر است.

نقاط ضعف دندان مصنوعی جزئی متحرک

• نسبت به سایر روش‌ها از ثبات کم‌تری برخوردارند.
• می‌توانند بشکنند و یا حتی گم شوند.
• می‌توانند ایجاد ناراحتی کنند.
• برخی افراد از بیرون آوردن آن‌ها در شب و برای شست‌وشو شرمنده می‌شوند و با آن‌ها احساس راحتی و اعتمادبه‌نفس نمی‌کنند.
• ممکن است سریع‌تر از روش‌های دیگر نیازمند جایگزینی و تعمیر شوند.

دندان‌های مصنوعی کلی یا پروتزهای مصنوعی متحرک

این روش در واقع روش قدیمی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایمان است. دندان مصنوعی سنتی کامل همان دست دندان‌های کاملی هستند که بر روی لثه قرار می‌گیرند و به‌راحتی قابلیت درآوردن و مجدداً در جای خود قرارگرفتن را دارند.

دندان مصنوعی کامل از یک لثه‌ی اکریلیک و دندان‌های صدفی شکلی که بر روی آن‌ها قرار گرفته‌اند تشکیل شده‌اند. به‌راستی؛ برای افراد سالخورده ایمپلنت انتخاب بهتری است یا پروتز دندان؟

فواید دست دندان

• نسبت به روش‌های دیگر ارزان هستند و از نظر اقتصادی مقرون به‌صرفه‌اند.
• به‌سادگی از دهان خارج می‌شوند و می‌توان برای شست‌وشو آن‌ها کاملاً تمیز کرد.

نقاط ضعف دست دندان

• با تغییر شکل استخوان به‌سادگی جای‌گیری‌شان دچار مشکل می‌شود.
• نمی‌توان غذاهای خیلی سخت و یا خیلی چسبنده را با آن‌ها جوید.
• هنگام خواب باید از دهان خارج شوند.
• جلوی روند تحلیل استخوان‌های فک را نمی‌گیرند. (برخلاف ایمپلنت)

در نهایت کدام روش را برگزینم؟

در نهایت برای انتخاب بهترین روش جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته، همه‌ی راه‌ها را به‌دقت بررسی و مطالعه کنید و همچنین با دندان‌پزشک خود مشورت کنید.

این که کدام روش مناسب پرکردن جای خالی دندان شماست، تصمیم بسیار مهمی است. ممکن است برای بررسی‌های لازم توسط دندان‌پزشک خود به سایر متخصصین ارجاع داده شوید. همچنین قبل از انتخاب بهترین روش معاینات کاملی از شما به عمل خواهد آمد. هر سؤالی که برای شما پیش آمد با دندان‌پزشک خود و سایر متخصصین و مشاورین در میان بگذارید تا بهترین تصمیم و بهترین نتیجه به عمل آید.

از دست دادن دندان چه مشکلاتی را به همراه دارد؟

از دست دادن یک یا چند دندان، اتفاقی ناگوار و ناراحت‌کننده است. این اتفاق می‌تواند مشکلات زیر را به همراه داشته باشد:

• جا به جایی دندان‌های دیگر
• تغییر فرم صورت
• تحلیل رفتن لثه و استخوان فک
• کاهش اعتماد به نفس
• مشکلات گوارشی مربوط به هضم ناکامل غذا
• نازیباکردن چهره
• سخت‌ترشدن روند تمیزکردن دندان‌ها
• اختلال بلع
• اختلال در نحوه صحبت کردن

این مشکلات به خصوص وقتی دندان از دست رفته مربوط به دندان‌های جلویی باشد، بیشتر هم خواهند شد. به همین دلیل است که دندانپزشکان توصیه می‌کنند در سریع‌ترین زمان ممکن بعد از فقدان یک یا چند دندان، برای جایگزین کردن آن اقدام کنید.

منبع: healthline