بررسی عوامل بروز تحلیل لثه و آیا درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی ممکن است؟
روزانه سلامت دهان و دندان افراد زیادی به دلایل مختلف در معرض خطر قرار می‌گیرد و در صورت نادیده گرفتن این خطرات چالش‌های بعضا جبران ناپذیری در انتظار این افراد خواهد بود. به همین دلیل رعایت کامل بهداشت دهان و دندان حائز اهمیت بسیاری می‌باشد و در صورت عدم توجه به این مسئله، شانس بروز این خطرات به صورت جدی افزایش پیدا می‌کند. این خطرات احتمالی صرفا به دندان‌ها محدود نشده و ممکن است سلامت قسمت‌های دیگر دهان از جمله لثه نیز مورد تهدید قرار بگیرد.
یکی از خطراتی که ممکن است به سلامت لثه شما آسیب وارد کند، تحلیل رفتن لثه و یا عقب نشینی آن نام دارد.
- عقب نشینی لثه چیست و چه درمان هایی برای این تحلیل رفتگی وجود دارد؟
- آیا امکان درمان تحلیل لثه بدون استفاده از جراحی وجود دارد؟
در این مقاله به بررسی دقیق این پدیده پرداخته و راهکارهای مقابله با آن را به صورت کامل مرور می‌کنیم. بهتر است در ابتدا و قبل از بررسی عقب نشینی لثه، با لثه و خصوصیات آن بیشتر آشنا شویم. با ما همراه باشید.
لثه کدام بخش دهان است؟
لثه یک بافت صورتی رنگ در دهان است که دندان‌های ما در قسمت پایه به آن متصل می‌باشد. در واقع برای هر ردیف از دندان‌ها یک لثه وجود دارد. لثه دارای یک بافت بسیار فشرده بوده و با وجود اتصال به قسمت‌های دیگر دهان که به رنگ قرمز می‌باشند، رنگ متفاوتی دارد. این بافت به صورت بسیار محکم به استخوان فک وصل بوده و تک تک دندان‌ها را تا قسمت خط لثه کاملا می‌پوشاند.
در صورت سالم بودن لثه، این بافت تمام ریشه دندان‌ها را پوشانده و از آن‌ها حفاظت می‌کند. در صورتی که لثه برای حفاظت از ریشه دندان حضور نداشته باشد، این قسمت از دندان در برابر خطرات احتمالی بسیار آسیب پذیر می‌شود.
تحلیل لثه چه فرایندی است؟
اگر بافت لثه به سمت عقب متمایل شده و اصطلاحا عقب نشینی کند و یا به هر نحوی ریشه دندان‌ها را نمایان کرده و در معرض خطرات احتمالی قرار دهد، فرد موردنظر اصطلاحا دچار عقب نشینی لثه شده و این بافت به مرور در این فرد تحلیل خواهد رفت. این پدیده ممکن است در یک و یا تمام دندان‌ها دیده شود و علاوه بر در معرض خطر قرار دادن لثه، ریسک پوسیدگی، عفونت و از دست دادن دندان‌ها را نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
زمانی که شما در مراحل ابتدایی برای درمان این پدیده اقدام کنید می‌توانید از پیشرفت آن جلوگیری کرده و این روند را برعکس کنید. اگر عقب نشینی لثه شما پیشرفت زیادی کرده و باعث بروز علائمی همچون حساسیت، درد و یا عفونت شود، درمان های مختلفی پیش روی شما قرار خواهد گرفت. باید گفت که عقب نشینی لثه به طور معمول در افراد مختلف ایجاد می‌شود ولی متاسفانه تا پیشرفته شدن مراحل این پدیده، افراد متوجه بروز آن نمی‌شوند. اما چه عواملی باعث ایجاد عقب نشینی و تحلیل رفتن لثه می‌شود؟
آیا می‌دانید: بهترین راه حل‌های درمان لبخند لثه‌ای چیست؟
عوامل بروز تحلیل لثه
می‌توان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و بیماری پریودنتال را از دلایل بروز این پدیده در نظر گرفت اما امکان ایجاد عقب نشینی لثه در افرادی که در زمینه رعایت بهداشت دهان و دندان خود فعال هستند نیز وجود دارد. به صورت کلی ساییدگی فیزیکی لثه و وجود التهاب در این بافت، دلایل اصلی بروز عقب نشینی لثه محسوب می‌شوند.
اما ساییدگی فیزیکی لثه به چه معناست؟ عامل اصلی این ساییدگی مسواک زدن با فشار زیاد و استفاده از مسواک سخت بوده و به همین دلیل نمی‌توان رعایت بهداشت دهان و دندان را برای جلوگیری از بروز این پدیده کافی دانست و چگونگی رعایت این بهداشت نقش به سزایی در این پیشگیری ایفا می‌کند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله: اطلاعات جامع و کاربردی درباره انواع بیماری‌های لثه را مطالعه کنید.
این نوع از عقب نشینی و تحلیل رفتگی لثه به طور معمول در قسمت سمت چپ دهان تاثیر بیشتری گذاشته و دلیل آن نیز راست دست بودن افراد و اعمال فشار بیشتر با مسواک به سمت چپ دهان می باشد. همچنین تحلیل لثه در این موارد، در دندان های آسیاب بیش از دندان های جلو دیده می‌شود.
دلیل دیگر که می‌تواند در این امر تاثیرگذار باشد، ژنتیک افراد است. احتمال عقب نشینی لثه در افرادی که برخی از مشخصات را از والدین خود به ارث برده اند بیش از دیگران است و مشخصاتی همچون موقعیت دندان‌ها و یا ضخامت لثه در این موارد موثر می‌باشند. عوامل دیگری که می‌توانند منجر به بروز تحلیل لثه در افراد شوند، به شرح ذیل می باشد:
- نامرتبی دندان‌ها
- آسیب‌های ناشی از درمان‌های مرتبط با دندان‌ها
- پیرسینگ لب یا زبان
- تغییرات شدید هورمونی
- خرابی و پوسیدگی دندان‌ها
- دندان قروچه
برخی از افراد به دلیل حساسیت بیشتر بافت لثه، برای عقب نشینی لثه به دلایل التهابی بیشتر مستعد هستند. نازک بودن بافت لثه احتمال ایجاد التهاب بر اثر تجمع پلاک را افزایش داده و این تجمع پلاک می‌تواند به ایجاد موارد زیر منتهی شود.
- التهاب لثه: التهاب لثه شانس ایجاد پریودنتیت را افزایش می دهد.
- پریودنتیت: در نتیجه پریودنتیت فاصله بین لثه و دندان‌ها بیشتر شده و فیبرهای اطراف ریشه را از بین می‌رود. عقب نشینی لثه و از دست دادن استخوان عوارض احتمالی پریودنتیت محسوب می‌شوند.
چه افرادی بیشتر در معرض تحلیل لثه می‌باشند؟
طبق تحقیقات، سن افراد یک عامل بسیار مهم در این زمینه محسوب شده و تاثیر به سزایی در بروز تحلیل لثه دارد. طبق آمار ۸۸ درصد افراد بالای ۶۵ سال حداقل در یک دندان خود عقب نشینی لثه را تجربه می‌کنند. استعمال دخانیات و مصرف تنباکو نیز ریسک بروز این پدیده را به طور جدی افزایش خواهد داد. افراد مبتلا به دیابت دیگر افرادی هستند که بیشتر در معرض تحلیل لثه قرار دارند.
بیشتر بخوانید: چه کسانی نیاز به جراحی پیوند لثه دارند؟
علائم تحلیل لثه
همان‌طور که اشاره کردیم تعداد زیادی از افراد تا مراحل پیشرفته این پدیده از وجود آن اطلاع نداشته و صرفا بعد از پیشرفت متوجه آن در خود خواهند شد. با این وجود افرادی که دچار عقب نشینی لثه هستند، ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- حساسیت بالا به سرما و گرما به دلیل در معرض بودن ریشه دندان
- ترس نسبت به از دست دادن دندان یا دندان‌ها
- تغییر ظاهر دندان‌ها به دلیل افزایش فاصله لثه و دندان
اما مهم‌تر از همه این پدیده را می‌توان ریشه بروز مشکلاتی همچون:
- بیماری لثه
- افزایش احتمال پوسیدگی دندان‌ها
- افزایش احتمال افتادن دندان‌ها
- افزایش احتمال بروز التهابات
- خون ریزی در لثه
- و بوی بد دهان دانست
در نتیجه در صورت مشاهده هر گونه علامت حتما نظر دندان پزشک متخصص خود را در این باره جویا شوید.
درمان تحلیل لثه
در مواردی که تحلیل لثه خفیف بوده و در مراحل ابتدایی خود باشد، شما نیاز قطعی به درمان نداشته و می‌توانید با رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده صحیح از مسواک، روند پیشرفت آن را متوقف کنید. همچنین شما می‌توانید بنا بر صلاحدید دندانپزشک خود از پاکسازی عمیق دندان و لثه استفاده کرده تا سلامت این بخش به صورت کامل بازیابی شود. در پاکسازی عمیق که به آن اصطلاحاً روت پلنینگ و اسکیلینگ نیز اطلاق می‌شود، پلاک و جرم تشکیل شده بر روی دندان، ریشه و پایین خط لثه کاملا از بین رفته و این نقاط پاکیزه می‌شوند.
بعد از انجام روند پاکسازی عمیق، امکان تشکیل باکتری و پلاک در قسمتی از ریشه که نمایان شده است به حداقل خواهد رسید. همچنین ممکن است دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کرده تا هیچ گونه باکتری مضری در این قسمت‌ها باقی نماند. روش‌های دیگری که در درمان تحلیل غیر پیشرفته لثه مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح ذیل می‌باشند:
- استفاده از عامل حساسیت زدا: هدف استفاده از این عامل، کاهش حساسیت ریشه دندان می‌باشد. عامل حساسیت زدا علائم عصبی را درمان کرده و با راحت‌تر کردن روند مسواک زدن، به بهداشت دهان و دندان شما کمک می‌کند.
- استفاده از کامپوزیت رزین: ممکن است نظر دندان پزشک شما استفاده از کامپوزیت رزین به رنگ دندان برای پوشاندن قسمتی از ریشه که نمایان شده است، باشد. همچنین از این مواد برای بستن فاصله بین دندان و لثه نیز استفاده می‌شود.
- پرسلین صورتی: از این ماده که هم رنگ بافت لثه است برای پر کردن قسمت عقب نشینی کرده استفاده می‌شود.
- ارتودنسی: این درمان شامل اصلاح موقعیت دندان‌ها در بلندمدت برای اصلاح تحلیل خط لثه می‌باشد و در نتیجه آن نظافت دندان‌ها بسیار ساده‌تر خواهد شد. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره ارتودنستی می‌توانید مقاله ۸ روش محبوب زیباسازی دندان‌ها مطالعه فرمایید.
اما در مواردی که تحلیل لثه پیشرفته است و سلامت شخص در معرض خطر جدی دارد، احتمالا دندانپزشک به شما جراحی را پیشنهاد خواهد داد. معمولا از جراحی در مواردی که پاکسازی عمیق و دیگر درمان‌ها کارساز نیست، استفاده می‌شود.
اگر برایتان این سوال به وجود آمده که: چه زمانی ارتودنسی بهتر است و چه زمانی لمینت سرامیکی و یا کامپوزیت ونیر؟ مقاله مربوطه را بخوانید.
اما جراحی درمان تحلیل لثه به چه صورت انجام می‌پذیرد؟
در ادامه روش‌های مختلف جراحی که برای درمان تحلیل لثه مورد استفاده قرار می‌گیرند را مرور خواهیم کرد. این جراحی‌ها عبارت‌اند از:
فلپ باز لثه
در طول این روند دندانپزشک قسمت آسیب دیده بافت لثه را برگردانده و باکتری‌های مضر را که در زیر این قسمت قرار دارند، از بین می‌برد. بعد از پاکسازی این قسمت، بافت لثه به جای خود بازگردانده شده و ریشه دندان را می‌پوشاند.
پیوند بافت نرم لثه
امروزه انواع مختلفی از پیوند بافت نرم لثه برای درمان بیماری و چالش‌های مرتبط مورد استفاده قرار می‌گیرد که پیوند بافت همبند را می‌توان رایج‌ترین روش در این بین در نظر گرفت. در این روش دندانپزشک یک قسمت از پوست سقف دهان را بریده و یک قسمت از بافت زیر آن را جدا می‌کند. سپس این بافت جدا شده در قسمتی از لثه که دچار تحلیل شده است قرار گرفته و ریشه نمایان شده دندان را پوشش می‌دهد. پس از متصل شدن، دندانپزشک قسمت بریده شده در سقف دهان را توسط بخیه به حالت اولیه خود باز می‌گرداند.
در یک روش دیگر از پیوند لثه، که پیوند لثه آزاد نام دارد، دندانپزشک بدون بریدن پوست سقف دهان، مقداری از بافت این قسمت را جدا کرده و مستقیما به نقطه موردنظر پیوند می‌زند. در سایت دکتر محمد نیکزاد مقاله‌ای با عنوان: آشنائی با انواع درمان تحلیل لثه و انتخاب بهترین آن وجود دارد که پیشنهاد می‌کنیم مطالعه کنید.
آیا درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی ممکن است؟
با این که احتمالا جواب سوال خود را تا به اینجا گرفته‌اید، بار دیگر گزینه‌های پیش روی شما برای درمان تحلیل لثه را مرور خواهیم کرد. همان طور که اشاره کردیم نوع درمانی که برای تحلیل لثه شما مورد استفاده قرار می‌گیرد تا میزان زیادی به شرایط و میزان پیشرفت این پدیده در شما وابسته می‌باشد. در شرایطی که تحلیل لثه وارد مراحل پیشرفته نشده درمان آن بدون استفاده از جراحی امکان پذیر می‌باشد اما قبل از تصمیم‌گیری حتما نظر تخصصی دندانپزشک خود را جویا شده و نکات مطرح شده را مدنظر خود قرار دهید.
در صورتی که نظر دندانپزشک استفاده از جراحی بوده و دیگر روش‌های موجود را برای شما مناسب نمی‌داند، به شما پیشنهاد می‌کنیم تا حد ممکن برنامه پیشنهادی پزشک خود را قبول کرده و درمان کامل تحلیل لثه خود را سریعا آغاز کنید. در غیر این صورت از دندانپزشک خود بخواهید که راهکارهای جایگزین جراحی که بیشترین تاثیر را برای اصلاح شرایط شما دارند، در اختیار شما بگذارد. فراموش نکنید که در این مواقع به صورت منظم برای معاینه به مطب دندان پزشک مراجعه کرده و از تحت نظر بودن شرایط خود اطمینان حاصل کنید.
در نهایت باید اضافه کنیم که مثل همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده و شما می‌توانید با رعایت کامل بهداشت دهان و دندان خود و توجه به اصول آن، از بروز پدیده‌هایی همچون تحلیل لثه جلوگیری کرده و تا میزان زیادی در صرف زمان و هزینه صرفه جویی کنید. در صورت مشاهده هر گونه علامت تحلیل لثه سریعا جهت معاینه به دندانپزشک مراجعه کرده و پیشرفت آن را متوقف کنید.
هر گونه سهل انگاری عواقب ناخوشایندی در زمینه سلامت دهان دندان شما خواهد داشت و شما می‌توانید با در نظر گرفتن مطالب ذکر شده از سلامت دهان و دندان خود لذت ببرید. ما مقاله‌ای در مورد: مهم‌ترین معیارهایی که برای انتخاب یک دندانپزشک خوب باید توجه کنیم را درسایت دکتر محمد نیکزاد در اختیار شما قرارداده ایم و پیشنهاد می‌کنیم برای یک تصمیم‌گیری دقیق و بهتر حتما مطالعه کنید.
از این که تا انتها با ما همراه بودید سپاسگزاریم و برای شما سلامتی و روزهایی پر از لبخند را آرزو می‌کنیم.
منابع:
