راهنمای جامع ایمپلنت دندان به شیوه‌ی مدرن

سلامت دندان ها، حفظ و بهبود زیبایی آن‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌های جهان امروز است. افزایش زیبایی دندان نه تنها یک لبخند زیبا به ارمغان می‌آورد بلکه سبب افزایش اعتماد به نفس و عملکرد نسبتاً بهتر در اجتماع خواهد شد.

نداشتن دندان، داشتن دندان‌های شکسته و بدشکل و سایر نواقص زیبایی دندان می‌تواند فرد را در بیان افکار و احساساتش دچار مشکل کند و بر اطرافیان تاثیر منفی بگذارد.

همان‌طور که بیشتر مردم روزانه متوجه اهمیت سلامت دندان‌ها می‌شوند (چه در زندگی شخصی و چه از جنبه‌ی حرفه‌ای و شغلی) و به آن بیشتر و بیشتر توجه می‌کنند، روز به روز بر تعداد مراجعه‌کنندگانی که متقاضی:

• انواع دندان مصنوعی (denture)
• ایمپلنت دندان (dental implant)
• بریس‌های دندانی (braces)

و سایر موارد هستند، افزوده می‌شود.

طبق آنچه گفته شد، پیشرفت روزافزون و همه‌گیری ایمپلنت‌های دندانی و سایر صنایع مصنوعی دندانی قابل درک است.

ایمپلنت دندانی چیست؟

در اینجا به طور خلاصه ایمپلنت را به شما معرفی می‌کنیم. ایمپلنت دندانی یک ریشه‌ی مصنوعی و یک دندان مصنوعی دارد که در فک شما کاشته می‌شود. خود ایمپلنت معمولاً از جنس تیتانیوم است که در فک شما، طی یک جراحی ایمپلنت دندانی قرار داده می‌شود.

نحوه‌ی جراحی ایمپلنت دندانی بستگی به نوع ایمپلنت و استخوان فک شما دارد و شامل مراحل مختلفی می‌شود. یکی از بهترین نکات ایمپلنت‌های دندانی این است که استخوان به دور ایمپلنت دندانی بهبود می‌یابد و از دندان جدید شما محافظت خواهد کرد.

البته این فرایند زمان بر است، چون طول می‌کشد تا استخوان بهبود یابد. نکاتی به کوتاه‌ترشدن دوره کاشت و بهبود ایمپلنت کمک می‌کند که پیشنهاد می‌کنیم با این موارد در مقاله چه مواردی در کوتاه‌تر شدن زمان و  زود جوش خوردن ایمپلنت دندان تاثیر گذار هستند؟ آشنا شوید.

ایمپلنت‌های دندانی در اکثر مواقعی که دندانی وجود نداشته باشد یا به غایت آسیب دیده باشد بهترین گزینه‌ی روی میز هستند. دندان مصنوعی(denture) و بریج (bridgework) نمی‌تواند به خوبی ایمپلنت عمل کند و به ظرافت جای دندان را پر کند.

بزرگترین وجه تمایز ایمپلنت با سایر روش‌های جای‌گزین بی‌دندانی حفظ استخوان فک و اسکلتال است و از بدفرمی و بدشکلی صورت در اثر کشیدن دندان‌ها که سابقاً اتفاق می‌افتاد جلوگیری می‌شود.

هر ایمپلنت دندانی سه بخش اصلی دارد که شامل موارد زیر هستند؛

• پیچ فلزی که نقش ریشه را بازی می‌کند.
• یک پایه که تاج را به ریشه وصل می‌کند.
• تاج که بر روی پایه قرار می‌گیرد.

روش‌های کاشت ایمپلنت‌های دندانی

حتی اگر ایمپلنت دندانی داشته باشید، ممکن است از تمام فناوری پیشرفته‌ای که در روند عمل استفاده شده اطلاع نداشته باشید. برای کاشت ایمپلنت‌ دندان دو روش در دندان‌پزشکی موجود است، یک روش conventional یا سنتی و دیگر کاشت ایمپلنت به روش دیجیتال است.

•  روش سنتی:

گاهی لثه‌ی دندان با استفاده از تیغ جراحی باز می‌شود و استخوان در معرض دید قرار گرفته و ایمپلنت در جای دقیق خود قرار گرفته و لثه بر روی آن بسته می‌شود. این روش از اکثریت کارهای دندان‌پزشکی در رابطه با کاشت ایمپلنت می‌باشد و معمول‌ترین روش در حال انجام است.

• روش دیجیتال:

قبل از اینکه روز جراحی برسد، از قبل تمام دهان بیمار توسط اورال اسکنر، اسکن می‌شود و قالب برای لابراتوار ارسال می‌شود. سپس بیمار به رادیولوژی فرستاده می‌شود. با به دست آوردن نتایج حاصل از این فرایندها، جای دقیق ایمپلنت توسط گاید (راهنما) مشخص می‌شود و بدون وارد شدن آسیب بیشتر و همچنین غالباً بدون برش و کنار زدن لثه، ایمپلنت در جای دقیق قرار می‌گیرد.

مزایای این روش این است که کمترین خسارت به بافت وارد و موفقیت بیشتری به دست می‌آید. همچنین با تعداد جلسات کمتر بیمار به نتیجه‌ای که می‌خواهد می‌رسد و نیازی به صبر کردن به اندازه‌ی روش سنتی ندارد.

ایمپلنت‌های دندانی طراحی شده با کامپیوتر

هدف استفاده از تصویربرداری سه بعدی رایانه‌ای، ایجاد ماکت دندان است. این روش بسیار موثرتر از رادیوگرافی دو بعدی است که قبلاً برای ایجاد ماکت دندانی استفاده می‌شد. تصویربرداری سه بعدی و طراحی ایمپلنت دندانی با کامپیوتر باعث می‌شود پروتز دقیقاً در محل مناسب قرار گیرد.

پوشش آنتی باکتریال

دومین فناوری نوین در ایمپلنت‌های دندانی که اخیرا ارائه شده است، پوشش‌های ضد باکتری هستند. این پوشش‌ها از دندان جدید شما در برابر اسیدهای غذایی که می‌تواند آسیب زننده باشد محافظت می‌کنند و این طول عمر ایمپلنت دندان را بسیار افزایش می‌دهد.

جراحی تحت هدایت کامپیوتر

یکی از تاثیرگذارترین پیشرفت‌های علم دندان‌پزشکی در زمینه ایمپلنت کاشت ایمپلنت تحت هدایت کامپیوتر است که سبب می‌شود ایمپلنت دقیقاً در جای درستش قرار گیرد و این کارایی ایمپلنت را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و موفقیت را زیاد می‌کند. این نوع جراحی غافلگیری‌ها را کاهش می‌دهد و نتیجه دقیق‌تر و قابل اعتمادتر خواهد بود.

چه کسانی می‌توانند از ایمپلنت دندانی استفاده کنند؟

• ایمپلنت تمام دندان ها برای افرادی که همه دندان‌هایشان را از دست داده‌اند.
• افرادی که یک یا بیشتر از یکی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند.
• فردی که استخوان فکش به رشد کامل رسیده است.
• کسی که استخوان کافی برای مقاومت ایمپلنت‌ها داشته باشد و یا قادر به پیوند استخوان باشد.
• افرادی که بافت‌های لثه و دهانشان سالم است.
• افرادی که مشکلات زمینه‌ای ندارند و ترمیم بافت استخوانی آن‌ها مختل نخواهد شد.
• افرادی که نمی‌خواهند و یا نمی‌توانند از دندان‌های مصنوعی استفاده کنند.
• افرادی که می‌خواهند مشکلی در تکلم نداشته باشند.
• افرادی که مشکلی با فرایند چند ماهه‌ی ایمپلنت ندارند.
• افرادی که مصرف تنباکو ندارند.

آماده شدن برای ایمپلنت دندانی

از آن‌جایی که کاشت ایمپلنت دندانی نیازمند چند مرحله جراحی است، انجام فرایند نیازمند بررسی و ارزیابی‌های قبلی توسط متخصص ایمپلنت دندان است. ارزیابی‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:

معاینه‌ی دقیق دندانی

این مرحله می‌تواند شامل تصویربرداری‌های X-ray و سه بعدی باشد. هم چنین مدل‌هایی از دندان‌ها و فک شما ساخته می‌شود.

بررسی سوابق پزشکی شما

به دندان‌پزشک خود راجع به بیماری‌های زمینه‌ای و داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها) اطلاع دهید.

اگر بیماری قلبی و یا ایمپلنت‌های ارتوپدی خاصی دارید حتماً به دندان‌پزشک خود اطلاع دهید، چون ممکن است برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند تا از رخ دادن عفونت ایمپلنت دندان جلوگیری کند.

برنامه‌ی درمانی

این برنامه شامل تعداد دندان‌هایی که باید کاشته شوند و وضعیت استخوان فک شما و همچنین دندان‌هایی که در دهان باقی می‌مانند می‌شود. هر برنامه‌ی درمانی مخصوص بیمار خاصی است و برنامه‌ها با یک دیگر تفاوت می‌کنند.

ممکن است برنامه‌ی درمانی شما نیازمند متخصص‌های مختلفی باشد که دندان‌پزشک شما به شما اطلاع خواهد داد و علت آن را نیز بیان خواهد کرد.

مراحل کاشت ایمپلنت دندان

کاشت ایمپلنت مراحل مختلفی دارد که باید به طور منظم و پشت سرهم انجام پذیرند. هر کدام از مراحل کاشت ایمپلنت نیازمند بهبودی مرحله‌ی پیشین است، درنتیجه مراحل وقتی انجام می‌شوند که مرحله‌ی پیشین کاملاً بهبود یافته و کامل شده باشد. کل فرایند ممکن است ماه‌ها طول بکشد. مراحل عبارتند از:

۱. حذف دندان آسیب دیده

در این مرحله شما بانظر پزشک معالج و در طول روند درمان ممکن است نیاز به حذف یک یا چند ریشه دندان پوسیده داشته باشید سپس وارد مرحله کاشت ایمپلنت شوید. بهترین زمان کشیدن دندان را پزشک با شما درمیان خواهد گذاشت.

۲. پیوند استخوان (Bone grafting)

پیوند استخوان قبل از کاشت ایمپلنت یک جراحی ساده و سبک است که معمولاً در مطب‌های دندان‌پزشکی انجام می‌شود. دندان‌پزشک یک برش کوچک در لثه‌ی شما ایجاد می‌کند تا جایی که به بافت استخوانی برسد و سپس پیوند استخوانی را در آن قرار می‌دهد. چند ماه طول می‌کشد تا بافت استخوانی به اندازه کافی تکثیر و ضخیم شود.

آیا bone grafting یا پیوند استخوان ضروری است؟

خیر! اگر استخوان کافی باشد نیازی به پیوند استخوان نیست!

اگر استخوان فک شما به اندازه‌ی کافی ضخیم نباشد یا بیش از اندازه نرم باشد، شما به پیوند استخوان نیاز دارید تا بتوانید از دنتال ایمپلنت استفاده کنید.

گاهی اوقات نیز شما به اندکی پیوند استخوانی نیاز دارید که می‌تواند حین کاشت ایمپلنت قرار داده شود. همه‌ی این‌ها به شرایط استخوان‌های فک شما بستگی دارد.

۳. جایگذاری ایمپلنت دندانی (ریشه)

برای جایگذاری ایمپلنت، دندان‌پزشک ابتدا یک برش کوچک در لثه شما ایجاد می‌کند تا به استخوان برسد، سپس یک سوراخ در استخوان ایجاد می‌کند و ایمپلنت را درآن قرار می‌دهد. احتمالاً دندان‌پزشک یک تصویر x-ray بگیرد تا از جایگیری صحیح ایمپلنت اطمینان حاصل کند.

سپس دندان‌پزشک لثه را بخیه می‌زند و ایمپلنت را می‌پوشاند. در این مرحله شما همچنان دندان ندارید و در دهان شما حفره وجود دارد. برای حفظ زیبایی و اعتماد به نفس می‌توان از یک دنچر (دندان مصنوعی) موقت تا زمان قرار گیری دندان اصلی استفاده کرد.

می‌توان این دندان را هنگام خواب یا شستشوی دندان از دهان خارج کرد.

۴. رشد استخوان و بهبود آن

در این مرحله باید به استخوان مدتی (شاید چند ماه) زمان داد تا رشد و تکثیر کند و اطراف ایمپلنت را بگیرد و یک محافظ عالی برای دندان جدید شما ایجاد کند. به این بخش از کاشت ایمپلنت دوره هیلینگ ایمپلنت گفته می‌شود که در موفقیت‌آمیز بودن جراحی نقش بسیار مهمی دارد.

۵. جایگذاری پایه دندان

پایه یک اتصال دهنده و رابط بین تاج (دندان مصنوعی) و ریشه می‌باشد. هنگامی می‌توان آن را جای‌گذاری کرد که استخوان اطراف ایمپلنت را گرفته باشد و استحکام کافی را به دست آورده باشد.

قرار دادن پایه با یک جراحی سبک و سرپایی انجام می‌شود و یک بی حسی موضعی برای رفع ناراحتی داده می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را بخوانید:  تاج دندان چیست و چه تفاوتی با ایمپلنت دارد؟

برای قرار دادن پایه:

• دندان‌پزشک لثه شما را باز می‌کند تا به ایمپلنت برسد.
• پایه به ایمپلنت متصل می‌شود.
• لثه مجدداً بخیه می‌خورد اما این‌بار پایه را نمی‌پوشاند بلکه اطراف آن را می‌گیرد.

۶. قراردادن تاج دندان

• جایگذاری دندان مصنوعی

در این مرحله یک کراون یا روکش دندان (تاج یا دندان) جدید به شما داده می‌شود. پس از اینکه لثه‌ی شما بهبود پیدا کرد، دندان‌پزشک دهان شما را مجددا بررسی می‌کند.

متخصص شما برای‌تان دندانی که می‌تواند ثابت، قابل جابجایی و یا ترکیبی از هر دو باشد آماده می‌کند و بر روی پایه قرار می‌دهد.

• پروتز متحرک (اوردنچر)

اوردنچر متکی بر ایمپلنت شامل دندان مصنوعی سفید رنگ اطراف یک بخش پلاستیکی صورتی رنگ به عنوان لثه می‌باشد و بر روی یک قاب فلزی که به پایه ایمپلنت متصل شده است، چسبیده است و در جای خود قرار می‌گیرد.

این پروتز به سادگی در آورده می‌شود (برای شستشو و یا ترمیم). پروتزهای متحرک با یک فشار بر روی ایمپلنت جا می‌افتند. (مناسب برای بیمارانی که استخوان مناسب ندارند و یا بودجه‌ی کافی ندارد.)

• پروتز ثابت

پروتزهای ثابت دو نوع اند؛ پروتزهای پیچ شونده و پروتزهای سمان (چسبی)

در این نوع پروتز، دندان مصنوعی به پایه اتصال دائمی دارد. نمی‌توانید آن را برای خواب و یا شستشو در بیاورید. معمولاً دندان‌پزشک به هر پایه، یک دندان متصل می‌کند، اما از آن‌جایی که ایمپلنت بسیار محکم و پایدار است، می‌توان چندین دندان را به یک پایه متصل نمود.

پس از کاشت ایمپلنت چه اتفاقاتی می‌افتد؟

بلافاصله پس از انجام جراحی، احساس ناراحتی می‌کنید.

ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• ورم صورت و لثه‌ها بعد از کاشت ایمپلنت
• کبودی پوست صورت و لثه‌ها
• درد در ناحیه ایمپلنت
• خونریزی کم

ایمپلنت دندان چه مزایایی دارد؟

• ایمپلنت‌های دندانی پایه‌ی محکمی برای دندان‌های جایگزین ثابت (دائمی) یا متحرک ایجاد می‌کنند که متناسب با دندان‌های طبیعی شما ساخته شده‌اند.

این ایمپلنت‌ها با دوام هستند و سال‌ها عمر می‌کنند و حتی در صورت مراقبت‌های بعد از جراحی ایمپلنت طبق توصیه‌های دندانپزشک می‌توانند تا آخر عمر برای شما باقی بمانند. این مسئله از، از بین رفتن استخوان‌های فک جلوگیری می‌کند، چرا که در آن “دندانی” وجود دارد تا فشار یک دندان واقعی را وارد کند.

• بیماران معمولاً تمایل دارند از دنتال ایمپلنت‌ها استفاده کنند تا از دندان مصنوعی و بریج!

هر چند، هنگامی که دندانی وجود ندارد تا اجازه‌ی قرار گرفتن دندان مصنوعی و یا بریج‌ دندانی را بدهد، ایمپلنت تنها راه چاره است. از مهم‌ترین ویژگی‌های ایمپلنت‌ها این است که آن‌ها به طور جدی توسط خود بدن محافظت می‌شوند.

ایمپلنت دندانی چه مشکلاتی ممکن است ایجاد کند؟

همانند بیشتر جراحی‌ها، کاشت ایمپلنت نیز ممکن است با خطراتی روبه‌رو باشد. این خطرات نادر هستند و هنگامی که رخ بدهند کوچک هستند و می‌توانند بهبود یابند. خطراتی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوید شامل موارد زیر است:

• عفونت در محل ایمپلنت
• آسیب رسیدن به بافت‌ها و ساختارهای مجاور، مثل دندان مجاور و رگ‌های خونی
• آسیب رسیدن به عصب که می‌تواند ایجاد درد، بی‌حسی و تیرکشیدن در دندان، لثه، لپ و فک بکند.
• مشکلات سینوسی؛ هنگامی که ایمپلنت‌های دندانی در فک بالا قرار می‌گیرند ممکن است از یکی از حفره‌های سینوس شما بیرون آیند. این موضوع می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد و با تشخیص پزشک قبل از کاشت ایمپلنت جراحی سینوس لیفت انجام شود.

پس از کاشت ایمپلنت چه مراقبت هایی بکنم؟

• رعایت بهداشت دهان و دندان
• مراجعه‌ی منظم به دندان‌پزشک خود
• خودداری کردن از رفتارهای خطرناک و آسیب رسان به بهداشت دهان و دندان