آیا ایمپلنت دندان مادام‌العمر است؟ + طول عمر ایمپلنت دندان

ایمپلنت‌های دندانی به عنوان راه حلی دائمی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته، طراحی شده و به کار می‌روند. ایمپلنت‌ها می‌توانند بین ۲۰ تا ۳۰ سال دوام بیاورند. با این حال، طول عمر ایمپلنت دندان به میزان مراقبت از دندان‌ها، بهداشت دهان و دندان و دیگر عوامل که در ادامه بیان خواهیم کرد، بستگی دارد.

در این مطلب از وبسایت دکتر محمد نیک زاد، به بررسی اینکه؛ ایمپلنت دندان از چه اجزایی تشکیل شده است؟ طول عمر قسمت‌های تشکیل دهنده ایمپلنت به چه عواملی بستگی دارد؟ چگونه می‌توان طول عمر ایمپلنت‌های دندانی را توسط عوامل مختلف تغییر داد و اینکه چگونه می‌توانید برای حفظ یکپارچگی ایمپلنت‌های دندانی خود اقدام کنید، می‌پردازیم.

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت‌های دندانی، نوعی دندان مصنوعی ثابت هستند. ایمپلنت‌ها دقیقاً شبیه دندان‌های واقعی بوده و به عنوان گزینۀ جایگزین دندان واقعی که بر اثر دلایل مختلف از دست رفته در نظر گرفته می‌شوند و عملکری مطابق دندان‌های طبیعی دارند. ایمپلنت‌ دندان توسط دندانپزشک متخصص، در فک بیمار قرار داده می‌شوند. ایمپلنت‌ها پس از قرارگیری در محل مورد نظر و پس از طی شدن دوران نقاهت، همچون دندان‌های طبیعی عمل می‌کنند.

قسمت‌های تشکیل دهنده ایمپلنت دندان

ایمپلنت از سه قسمت تشکیل شده است، طول عمر هرکدام از اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت به عوامل مختلفی بستگی دارد. این بخش‌ها شامل؛ پست ایمپلنت، اباتمنت و تاج دندان است.

۱. ایمپلنت

پست ایمپلنت مانند ریشه دندان عمل می‌کند. ایمپلنت معمولاً از تیتانیوم ساخته شده است و از طریق جراحی در استخوان فک قرار داده می‌شود. در قسمت داخلی پست ایمپلنت، یک ناحیه توخالی وجود دارد که برای قرار گیری یک قطعه اباتمنت طراحی شده است. با گذشت زمان این قطعۀ فلزی با استخوان فک، جوش خورده و ایمپلنت دندان را در جای خود نگه می‌دارد.

مرحله جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک یا به عبارتی هم‌جوشی مهم‌ترین بخش از جراحی کاشت ایمپلنت دندان و زمان‌بر است. اگر این مرحله با موفقیت سپری شود با رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی ایمپلنت شما بیشتر از ۲۰ سال عمر خواهد داشت.

۲. اباتمنت

اباتمنت برای ثابت نگه داشتن ایمپلنت و همچنین به عنوان پایه‌ای برای تاج دندان، استفاده می‌شود. اباتمنت بالای استخوان فک قرار گرفته و روی ایمپلنت، پیچ می‌شود.

۳. تاج دندان

تاج دندان، قسمتی است که دیده می‌شود و شبیه دندان طبیعی است. جنس تاج دندان معمولاٌ از سرامیک است. تاج دندان به صورت سفارشی و مطابق با شرایط دندان شما ساخته می‌شود. برای تکمیل اطلاعات خود درباره اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت مقاله تفاوت ایمپلنت با تاج دندان را بخوانید.

آیا ایمپلنت‌ دندان برای همیشه ماندگار است؟

یکی از رایج ترین سوالات مردم این است: «دوام ایمپلنت‌های دندانی چقدر است؟» در پاسخ باید بیان کرد؛ ماندگاری ایمپلنت‌های دندانی به عوامل مختلفی از جمله نحوه مراقبت از ایمپلنت بستگی دارد. اما به طور کلی، طول عمر ایمپلنت‌های دندانی حدود ۲۵ سال است.

عوامل مؤثر بر کاهش طول عمر ایمپلنت دندان

همانطور که اشاره کردیم، عمر ایمپلنت‌های دندانی، در صورت نگهداری و مراقبت مناسب می‌تواند تا ۳۰ سال باشد. مانند هر درمان دندانپزشکی، عوامل مختلفی می‌تواند مدت زمان ماندگاری ایمپلنت دندان را کاهش دهد، این عوامل عبارتند از:

۱. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

پس از پر کردن جای خالی دندان با کمک یکی از روش‌های کاشت ایمپلنت دندان، باید مانند دندان‌های طبیعی خود از ایمپلنت، مراقبت کنید. برای اینکه پایه ایمپلنت با موفقیت به استخوان فک پیوند بخورد، باید مطمئن شوید که لثه‌های شما سالم بوده و استخوان فک شما به اندازۀ کافی مقاوم است. هر گونه بیماری لثه، قبل از قرار دادن ایمپلنت، باید درمان شود. به همن دلیل دندانپزشک، ابتدا دهان و فک شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود استخوان فک شما به اندازه کافی مقاوم بوده و می‌تواند ایمپلنت را محکم نگه دارد.

اگرچه ایمپلنت (تیتانیومی) و تاج دندان (روکش سرامیکی) روی آن، در برابر پوسیدگی مقاوم هستند، اما ممکن است دندان‌ها و لثۀ اطراف ایمپلنت مقاوم نبوده و باعث آسیب به ایمپلنت دندان شوند. به همین دلیل است که رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است.

حتی اگر ایمپلنت‌های دندانی در جای خود قرار داشته باشند، همچنان مستعد ابتلا به مشکلاتی مانند بیماری‌های لثه خواهید بود. بنابراین باید به طور منظم و متداول، نکات مهم در خصوص بهداشت دهان و دندان را به درستی، رعایت کنید. بیماری لثه شایع‌ترین علت از دست دادن دندان، میان بزرگسالان است. از دست دادن دندان می‌تواند باعث ناراحتی فرد شده و بر سلامت جسمی شخص نیز تأثیر بگذارد. مسواک زدن دو مرتبه در روز و استفاده از نخ دندان تا حد امکان به کاهش تجمع پلاک و حفظ سلامت لثه‌ها کمک می‌کند.

در اکثر موارد پست ایمپلنت، مادام العمر باقی می‌ماند و معمولاً تاج سرامیکی است که ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشد. با این حال، اگر از بیماری لثه رنج می‌برید و قبل از درمان کامل، ایمپلنت‌های دندانی را نصب کرده‌اید، باید بدانید خطر شکست درمان و پس زدن ایمپلنت دندان در مرحله پیوند با استخوان فک، بسیار بالاست.

حتی اگر سطح بالایی از بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید، عوامل دیگری نیز می‌توانند مشکلاتی را برای سلامت دهان و دندان شما ایجاد کنند.

۲. عدم انتخاب صحیح سبک زندگی

سبک زندگی نادرست، مانند سیگار کشیدن و نوشیدن زیاد الکل، می‌تواند تاثیر چشمگیری بر مدت زمان ماندگاری ایمپلنت‌های دندانی شما داشته باشد.

توجه به این موضوع و مراقبت در مراحل اولیه ایمپلنت دندان، بسیار مهم است و طول عمر ایمپلنت را افزایش خواهد داد. برای اینکه ایمپلنت‌های دندانی به درستی بهبود یابند، بدن به جریان خون کافی در ناحیۀ تحت درمان نیاز دارد. نیکوتین بر رگ‌های خونی، سطح اکسیژن و جریان خون تأثیر می‌گذارد و روند بهبودی را کند می‌کند.

سیگار کشیدن همچنین منجر به افزایش احتمال تولید پلاک باکتریایی می‌شود که در صورت عدم درمان مناسب، به بیماری لثه تبدیل خواهد شد. هنگامی که سیگار می‌کشید، میزان اکسیژن موجود در جریان خون را کاهش می‌دهید. اگر قرار باشد قبل از بهبودی کامل ایمپلنت، سیگار بکشید، خطر ایجاد عفونت ایمپلنت دندان و طولانی شدن روند بهبودی را شاهد خواهید بود.

پس از کاشت ایمپلنت، توصیه می‌شود حداقل ۷۲ از مصرف نوشیدنی الکلی، پرهیز کنید. این موضوع به این دلیل است که بدن شما برای بهبودی کامل، به زمان نیاز دارد. الکل باعث رقیق شدن خون شده و پس از جراحی، ممکن است شاهد عدم لخته شدن خون در محل تحت درمان، جهت جلوگیری از خونریزی باشیم. در پی این شرایط روند بهبودی به درستی پیش‌ نمی‌رود.

*نوشیدن مقادیر زیاد الکل نیز می‌تواند باعث کم آبی بدن شود. این موضوع بدان معنی است که بافت‌های لثه خشک شده و امکان ترمیم نخواهند داشت.*

۳. جراحت یا آسیب

گاهی اوقات، ایمپلنت‌های دندانی به دلیل شرایطی که خارج از کنترل شما هستند، عمر محدودی دارند. در حالی که ایمپلنت‌های دندانی یک گزینه درمانی دائمی هستند، اما روکش‌های سرامیکی تخریب پذیر هستند. روکش‌ دندان سرامیکی نیز مانند دندان‌های طبیعی مستعد ترک خوردگی و آسیب هستند.

عواملی که باعث آسیب به تاج دندان می‌شوند

• اصابت ضربۀ محکم به استخوان فک
• جویدن مواد سفت
• خوردن غذاهای چسبناک یا جویدن آنها
• استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزاری برای باز کردن درب بطری‌ها یا بسته بندی‌های پلاستیکی

در حالی که دندان‌های طبیعی و ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند مقداری فشار و نیرو را تحمل کنند، اما این فشارها باید به خوردن و جویدن غذا محدود شود. با استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار، مدت زمان ماندگاری ایمپلنت‌های دندانی به میزان زیادی کاهش می‌یابد.

اگر از دندان‌های خود به عنوان ابزاری برای باز کردن وسایلی مانند بطری یا بسته‌بندی پلاستیکی استفاده می‌کنید، نه تنها به ایمپلنت دندانی خود آسیب می‌رسانید، بلکه به لثه‌ها و دندان‌های طبیعی‌تان نیز آسیب می‌رسانید.

اگر قسمت تاج سرامیکی ایمپلنت دندان، به یکی از دلایل ذکر شده در بالا آسیب ببیند، دندانپزشک ممکن است بتواند تاج را بدون نیاز به تعویض آن، ترمیم کند. این موضوع بستگی به این دارد که تاج دندان چه میزان آسیب دیده است و آیا پست ایمپلنت نیز تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر؟ در صورتی که ایمپلنت آسیب ندیده باشد دندانپزشک برای تعویض روکش دندان (تاج) اقدام می‌کند.

پس از گذراندن دوران نقاهت، ریشه ایمپلنت با استخوان فک شما پیوند می‌خورد. اگر فک شما آسیب ببیند، ایمپلنت دندان ممکن است مانند ریشه یک دندان طبیعی، لق شود. در این صورت، ممکن است نیاز باشد بعد از خارج کردن ایمپلنت دندان و قبل از تعویض و نصب مجدد آن، منتظر بهبود کامل فک خود بمانید.

۴. شرایط پزشکی نامناسب

برخی از شرایط پزشکی موجود نیز می‌توانند بر مدت زمان ماندگاری ایمپلنت دندان تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، شرایطی مانند ابتلا به دیابت یا ضعف سیستم ایمنی می‌توانند بر اثربخشی درمان و همچنین مدت زمان ماندگاری ایمپلنت‌های دندانی تاثیر بگذارند. علاوه بر دیابت، سیستم ایمنی ضعیف نیز می‌تواند شما را مستعد ابتلا به عفونت‌ کرده و باعث طولانی شدن مدت زمان بهبودی شوند.

ایمپلنت دندان برای افراد مبتلا به دیابت نیز انجام می‌شود؛ اما اینکه چگونه دیابت خود را به خوبی مدیریت می‌کنید، بر مدت زمان ماندگاری ایمپلنت‌های دندانی شما تأثیر می‌گذارد. اگر دیابت خود را تحت کنترل نداشته باشید، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌ها و شکست فرایند ایمپلنت دندان خواهید بود.

علاوه بر بیماری‌های ذکر شده، بیماری‌های دیگری همچون موارد زیر از جمله عوامل موثر بر عدم پیوند پست ایمپلنت با استخوان فک هستند.

• پوکی استخوان
• اختلالات خونریزی
• اختلالات قلبی عروقی مانند فشار خون بالا
• تصلب شرایین
• نارسایی احتقانی قلب

همانطور که قبلاً ذکر شد جوش خوردن ایمپلنت دندان با استخوان فک که با نام، فرآیند استئواینتگراسیون (پیوند پست ایمپلنت با استخوان فک) شناخته می‌شود بر مدت زمان ماندگاری ایمپلنت‌های دندانی و میزان موفقیت حاصل از نتایج آن، بسیار تأثیر گذار است. لثه‌های شما باید به طور کامل ترمیم شده و تا حد امکان سالم باشند تا پیوند ایملنت را پذیرفته و طول عمر درمان را تضمین کنند.

قبل از انجام هر گونه درمان، باید دندانپزشک خود را از شرایط پزشکی که در حال حاضر دارید یا اگر  تحت درمان بیماری خاصی هستید، آگاه کنید. دندانپزشک قادر است وضعیت سلامت شما را ارزیابی کرده و یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای خاص شما ارائه دهد.

۵. دندان قروچه

اگر دندان قروچه کنید، ممکن است باعث شکستگی ایمپلنت، لق شدن یا شکستگی اباتمنت و تاج دندان شوید. این اتفاق به این دلیل است که حرکات مکرر ساییدن یا ضربه به دندان و اسخوان فک می‌تواند باعث ایجاد حرکات کوچک ایمپلنت شده و در فرآیند پیوند استخوان با پست ایمپلنت، اختلال ایجاد کند. برای پیشگیری از این اتفاقات می‌توانید با مشورت دندانپزشک متخصص از نایت گارد یا همان محافظ دندان استفاده کنید.

۶. سن

احتمال پس زدن پیوند ایمپلنت‌های دندانی با استخوان فک در افراد مسن‌تر، بیشتر است. این موضوع به این دلیل است که این افراد ممکن است به سایر بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا باشند. همچنین ممکن است در افراد مسن، روند ترمیم کندتر باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر این مقاله را در وب‌سایت دکتر نیکزاد بخوانید: آیا ایمپلنت دندان محدودیت سنی دارد؟

۷. مصرف داروها و درمان‌ها

برخی از داروها یا درمان‌ها نیز بر پس زدن پیوند ایمپلنت با استخوان فک، مؤثراند. این عوامل شامل موارد زیر است.

• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• داروهای رقیق کننده خون
• پرتو درمانی

۸. یک جراح بی تجربه

بهره‌مندی از دانش و مهارت یک جراح باتجربه، برای قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی و دریافت بهترین نتیجه بسیار مهم است. از همین‌رو همواره مراجعه به بهترین متخصص ایمپلنت دندان توصیه می‌شود. یک جراح بی تجربه ممکن به دلیل تبحر و دانش کم، باعث بروز مشکلاتی از جمله موارد زیر شود.

• ایمپلنت‌هایی با طراحی ضعیف
• استفاده از ایمپلنت دندانی که برای شما مناسب نیست
• قرار دادن نامناسب ایمپلنت
• ضربه به بافت لثه و اعصاب هنگام کاشت ایمپلنت
• چسباندن تاج دندان، قبل از اطمینان از جوش خوردن و پایداری ایمپلنت

۹. عدم وجود استخوان کافی در فک

ایمپلنت‌های دندانی باید به ‌طور پایدار در استخوان فک ثابت بمانند. به همین دلیل، اگر استخوان فک کافی برای محکم کردن ایمپلنت در جای خود، وجود نداشته باشد، ممکن است پیوند ایمپلنت و استخوان فک پس زده شود.

قبل از کاشت ایمپلنت، معاینه کامل استخوان فک توسط دندانپزشک متخصص انجام می‌شود. معاینه شامل تصویربرداری از طریق اشعه ایکس از فک و مدل سازی سه بعدی از استخوان فک، برای کمک به تعیین کیفیت استخوان محل تحت قرارگیری ایمپلنت باشد.

اگر استخوان به حد کافی وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک متخصص تشخیص دهد قبل از دریافت ایمپلنت، عملی مانند پیوند استخوان فک یا لیفت سینوس باید انجام شود. تحلیل استخوان در طول زمان نیز می‌تواند ایمپلنت را بی ثبات کند. این اتفاق می‌تواند به دلیل مواردی که در ادامه ذکر می‌شود، رخ دهد.

• بیماری اطراف ایمپلنت
• پوکی استخوان
• سایر شرایط پزشکی که بر سلامت استخوان تأثیر می‌گذارد.

علائم آسیب به ایمپلنت دندان

اگر علائمی دارید که نشان دهندۀ آسیب به ایمپلنت است، حتما باید به دندانپزشک یا پریودنتیست خود مراجعه کنید. برخی از علائم بالقوه آسیب به ایمپلنت که باید مراقب آنها بود عبارتند از:

• شل شدن ایمپلنت دندان یا ایمپلنتی که حرکت می‌کند
• درد، به ویژه زمانی که غذایی می‌جوید
• علائم بیماری پری ایمپلنتیت (نوعی عفونت لثه)

علائم بیماری پری ایمپلنتیت

نشانه‌های این بیماری می‌تواند شامل علائم زیر در اطراف ایمپلنت باشد:

• قرمز شدن لثه
• ورم
• خون ریزی
• عقب رفتن لثه
• چرک

درمان ایمپلنت دندان ناموفق

ایمپلنتی که آسیب دیده است را می‌توان با استفاده از بی‌حسی موضعی، برداشت. گاهی اوقات می‌توان ایمپلنت را جایگزین کرد. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که جایگزینی ایمپلنت‌های تک دندانی در محل ایمپلنت قبلی، دارای میزان موفقیتی حدود ۷۱ درصد است.

در شرایطی که تحلیل استخوان در اطراف ایمپلنت رخ داده است، ممکن است به پیوند استخوان برای کمک به بازسازی بافت استخوان، قبل از قرار دادن ایمپلنت جدید، نیاز باشد. در این صورت ممکن است چندین ماه طول بکشد تا ایمپلنت جدید خود را دریافت کنید.

اگر تصمیم گرفتید ایمپلنت آسیب دیده را جایگزین نکنید یا نتوانستید جایگزین کنید، باید بدانید گزینه‌های درمانی دیگری نیز وجود دارد. درمان‌هایی همچون بریج یا پل دندانی، دندان مصنوعی، روکش دندان و مینی ایمپلنت دندان نیز وجود دارد.

اگر دلیل آسیب به ایمپلنت، بروز عفونت باشد و تحلیل استخوان به میزان قابل توجهی رخ ندهد، ممکن است پری ایمپلنتیت بدون برداشتن ایمپلنت درمان شود. این مورد شامل تمیز کردن کامل و ضد عفونی ایمپلنت و ناحیه اطراف آن و همچنین مصرف یک دوره آنتی بیوتیک است.

مزایای ایمپلنت دندان

کاشت ایمپلنت دندان مزایای زیادی دارد. برخی از مزایای ایمپلنت عبارتند از:

• اعتماد به نفس فرد را تقویت می‌کند.
• دائمی و ثابت است (بر خلاف پروتزهای مصنوعی دندان که متحرک هستند)
• باعث سهولت در مصرف مواد غذایی خواهد شد.
• صحبت کردن شخص را بهبود می‌بخشد.
• می‌تواند به جلوگیری از کاهش تحلیل استخوان فک، در اثر از دست دادن دندان، کمک کند.
• جلوگیری از بروز عوارض پیری در صورت که به دلیل جای خالی دندان، ایجاد می‌شوند.
• بهبود سلامت دهان و دندان
• ماندگاری بالا

موارد ذکر شده، تنها چند مزیت بارز ایمپلنت دندان است. درمان بی دندانی از طریق ایمپلنت دندان و بر اساس موقعیت منحصر به فردی که شما در ان قرار دادید، ممکن است مزایای بیشتری داشته باشد.

معایب کاشت ایمپلنت دندان

هر فرآیند درمانی و مخصوصاً، درمان‌های تهاجمی همچون کاشت ایمپلنت دندان، به موازات نتایج مثبتی که ارائه‌ می‌دهد، معایبی نیز دارد. در ادامه برخی معایب ایمپلنت دندان را بیان خواهیم کرد.

معایب انجام ایمپلنت دندان عبارتند از:

• احتمال خطا هنگام کاشت ایمپلنت (این مورد در صورتی رخ می‌دهد که در انتخاب دندانپزشک متخصص، کوتاهی کرده باشید).
• احتمال عفونت یا خونریزی بیش از حد (به خصوص اگر پس از عمل، به درستی از ایمپپلنت مراقبت نشود).
• خطر حرکت ایمپلنت
• افزایش تحلیل استخوان فک در افراد مستعد

سخن پایانی

ایمپلنت‌های دندانی به صورت دائمی طراحی شده و جایگذاری می‌شوند. این موضوع به این دلیل است که ایمپلنت‌ها با استخوان فک پیوند خورده و در جای خود محکم می‌شوند و عملکری مانند دندان طبیعی خواهند داشت. در برخی موارد، ایمپلنت‌های دندانی ممکن است آسیب ببینند. این  موضوع می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی که در این مطلب بیان شد، رخ دهد.

گاهی اوقات می‌توان ایمپلنت آسیب دیده را جایگزین کرد، اما در صورت نیاز گزینه‌های درمانی دیگری نیز وجود دارد. در صورت مشاهده علائم آسیب به ایمپلنت، حتما به دندانپزشک یا پریودنتیست خود مراجعه کنید.

دندانپزشک متخصص جناب آقای دکتر محمد نیک زاد و تیم تخصصی همراه ایشان در کلینیک، آماده جهت ارائۀ خدمات مشاره برای ایمپلنت دندان به صورت تخصصی هستند. بنابراین شما عزیزان می‌توانید با مراجعه به فرم مخصوص سوالات، از مشاوره رایگان بهرمند شوید. سؤالات خود را به صورت آنلاین بپرسید تا متحصصان در اسرع وقت به شمان جواب دهند. در صورت تمایل می‌توانید جهت رزو نوبت و در پی آن شروع روند درمان، پیگیری لازم را انجام دهید.

منبع: healthline